Ovt

Iedereen doet wel eens wat stoms in zijn jeugd, maar wat als je daden uit het verleden je je hele leven blijven achtervolgen? In Sporen van Drugs zoekt Emmie Kollau drie overlevers op van de heroïne-epidemie van de jaren zeventig en tachtig. Verder: Vakantieman Femke van Zeijl gaat naar de Braziliaanse wijk van Lagos, Nigeria, OVT 10-07-2022

De ‘Enquête betreffende werking en uitbreiding der wet van 19 september 1874 en naar den toestand van fabrieken en werkplaatsen’, zoals ze officieel heette, onderzocht de arbeidsomstandigheden in Nederland. Als initiatief van vooruitstrevende liberalen werd de enquête na veel mitsen en maren geaccepteerd door behoudende kamerleden. Want ook zij begrepen wel dat er iets helemaal mis was met ‘de toestand der werkende klasse’. Verder: is de moord op Shinzō Abe echt wel zo uitzonderlijk als de media melden? Japanoloog Luk van Haute is te gast. OVT 10-07-2022

Het Zuid-Afrika van eind 20e eeuw was het schoolvoorbeeld van een racistische samenleving, waar met Apartheid rassensegregatie geïnstitutionaliseerd werd. Tegenwoordig zijn witte mensen in Zuid-Afrika een demografische minderheid, die op politiek gebied gedomineerd worden door de zwarte bevolking. Om zich, na de afschaffing van apartheid, aan de nieuwe werkelijkheid aan te passen, moest de witte bevolking ‘racisme afleren’, aldus socioloog Jacob R. Boersema. Verder: Het Spoor Terug: Een halve eeuw interrail, OVT 03-07-2022

De actievoerende boeren roepen op om maandag 'heel Nederland plat te leggen’. Eerder deze week brak een groep door een politieblokkade bij het huis van minister Van der Wal. ‘Dit gaat niet om geld, maar om onze identiteit’, zo wordt er gezegd. Dat sentiment klonk ook zo’n dertig jaar terug: in 1989 en 1990 hielden boze boeren een reeks ingrijpende protesten. Verder: het dagboek van Anne Frank verscheen 75 jaar geleden, de zwaarste Tour de France uit de geschiedenis, podcast 'Schandaal en controverse in de Russische literatuur', de column van John Jansen van Galen, OVT 03-07-2022

In oktober 1595 heeft de eerste Nederlandse expeditie naar Azië net Kaap de Goede Hoop gerond, en legt de vloot aan bij Madagaskar, aan de oostkant van Afrika. Als ze weer vertrekken rooft de bemanning twee tieners van het eiland mee. De jongens worden aan boord gebracht, in de boeien geslagen en ‘verdeeld’ onder de hoge piefen op het schip. Daarmee zijn de twee jongens, voor zover bekend, de eerste Nederlandse tot slaaf gemaakten. Journalist Leendert van der Valk ontdekte dit verhaal tijdens zijn onderzoek naar de beginperiode van de Nederlandse slavernij. Verder: de column van Abdelkader Benali, in Het Spoor Terug: de Hunebedbouwer, OVT 26-06-2022

Vele millennia was de grote vraag voor de mens: hoe kom ik aan genoeg eten om te overleven? Sinds kort kampt vooral het Westen juist met het luxeprobleem van overvoeding. In reactie daarop lijkt een 'gezonde leefstijl', met dieetpillen en fitnessgoeroe's, een ware cultus geworden. Hoe is het zover gekomen? John Verriet deed onderzoek naar de opkomst van de gezondheidscultuur. Verder: de tand van Lumumba, Hooggerechtshof draait recht op abortus terug in VS, OVT 26-06-2022

De NAVO moet haar tanden laten zien om onze democratie te verdedigen, zo klinkt het sinds de oorlog in Oekraïne. Binnenkort overlegt de NAVO in Brussel over toetreding van Finland en Zweden. Is onze democratie nog in veilige handen? En is uitbreiding wijs, of juist een verkeerd gebaar naar Poetin? Verder: 'Onze koloniale erfenis' in het Tropenmuseum, waarom de T. Rex zulke korte armpjes heeft, Frank Westerman over onwaarschijnlijke reisverhalen, de column van Micha Wertheim, OVT 19-06-2022.

Op een industrieterrein in Amsterdam-Noord staat een oud, wit poortgebouw. Het is de enige herinnering aan Asterdorp, de woonschooldie in 1927 opende om 'ontoelaatbare' en 'onmaatschappelijke' gezinnen te huisvesten en op te voeden. Ignace Schoot en Mandula van den Berg duiken in de geschiedenis van dit vergeten dorp en zien de gevolgen van het doorgeslagen maakbaarheidsideaal. Wat gebeurt er als beleidsmakers huisvesting gebruiken om goede burgers te kneden? Verder: Historische Boeken met Wim Berkelaar, OVT 19-06-2022.

Waarom heeft de Tyrannosaurus Rex toch zulke rare korte armpjes? Die vraag plaagt de wetenschap al sinds in 1900 het eerste fossiel van deze dino ontdekt werd. Want hoe angstaanjagend de enorme T. Rex er ook uit moet hebben gezien, die kleine voorpootjes steken daar wat onbeholpen bij af. Deze week verscheen onderzoek dat een nieuwe verklaring biedt. Paleontoloog Melanie During van de Uppsala Universiteit in Zweden is te gast om ons te vertellen of het raadsel van de T. Rex nu eindelijk is oplost.

De stad Halabja wordt ook wel het ‘Hiroshima van Koerdistan’ genoemd. In 1988 voerde de Iraakse regering hier een gifgasaanval uit, met gruwelijke gevolgen. Het is een voorbeeld van het extreme geweld dat de overheid tegen Koerden in het Noorden van Irak gebruikte. Bareez Majid promoveerde vorige maand in Leiden op een proefschrift over de Iraaks-Koerdische herinneringscultuur en is te gast om over haar onderzoek te vertellen. In Het Spoor Terug: Dr. Rat - Het korte leven van een graffiti artiest, OVT 12-06-2022.

In de oorlog met Oekraïne is Rusland overgestapt op een nieuwe tactiek: het bestookt het front van afstand met artillerie en luchtbombardementen. Stalin noemde artillerie ooit ‘The God of War’. Hoe heeft de Russische traditie in het gebruik van dit soort vuurwapens zich ontwikkeld? Verder: hoe een Joegoslavisch handbalteam op de vlucht voor de oorlog in Nederland belandde, Bataafs superioriteitsdenken in de 18e eeuw, de column van Sana Valiulina, OVT 12-06-2022.

‘Vervloekt door de God JHW. Je zult vervloekt sterven.’ Die tekst ontcijferde een onderzoeksteam op een loden tablet dat is opgegraven bij de Palestijnse stad Nablus. Het team dat de inscriptie ontcijferde weet vrijwel zeker dat het tablet uit de periode tussen 1500 en 1200 vóór Christus stamt. Verder: de fascinatie voor de wondermens, Het Spoor Terug: Hekserij op het platteland, OVT 05-06-2022

Minister Ollongren sprak van een ‘historisch moment' deze week bij de presentatie van de defensienota. Nederland gaat 5 miljard extra per jaar uitgeven aan de eigen verdediging, een verhoging van veertig procent. Waarom toont Nederland zich nu bereid in de buidel te tasten voor defensie, en is dat inderdaad een breuk met eerder beleid? Verder: Amazone blijkt minder ongerept dan gedacht, Tattoo-koning Schiffmacher over Borneo-reis ‘door de hel’, de column van Nelleke Noordervliet.

Amper 72 uur na de schietpartij op een school in Uvalde, waarbij 19 kinderen en 2 leraren vermoord werden, opent in Houston, daar 5 uur rijden vandaan, het jaarlijkse congres van de NRA. Daar zal het recht op wapenbezit blijvend worden verdedigd. Hoe is de wapenlobby in de VS zo sterk geworden? Verder: een Russische legeropstand uit 1825, vormende reisjes voor 17e-eeuwse rijkeluiszonen, de Jemenitische kinderaffaire, de column van Abdelkader Benali, OVT 29-05-2022

Het is het grootste scheepskerkhof op land ter wereld, de provincie Flevoland. Maar liefst 450 scheepswrakken zijn daar inmiddels al in de klei gevonden. Wrakken waar maar weinig bekend over is. Podcast-maker Jon Hille en maritiem archeoloog Yftinus van Popta gingen op zoek naar de persoonlijke, vaak dramatische verhalen die schuilgaan achter deze wrakken. Ze maakten er een vierdelige serie over: Het wrakke water. Bedenker van de serie Jon Hille is te gast. Verder: Historische boeken met Nadia Bouras, Het Spoor Terug: De zaak Eibert Meester, OVT 29-05-2022

Vreemd eigenlijk dat niemand eerder een geschiedenis van de spermabank geschreven heeft. Dat is de gedachte die in je opkomt als je het boek Zaad zonder naamvan de Belgische historica Tinne Claes leest. Het is namelijk een geschiedenis vol van menselijk drama, met verhalen over diepe kinderwensen, taboes, familiegeheimen, geld, machtsmisbruik én groot geluk. Verder: de racistische theorie achter de massamoord in Buffalo, 'Vrouwen van Suriname' gerestaureerd, OVT 22-05-2022

In Limburg trad verleden jaar het voltallige provinciebestuur af wegens gebrek aan integriteit. Onderzoeksjournalist Joep Dohmen sloeg ruim een kwarteeuw geleden al alarm over de Limburgse handjeklap-cultuur. Dohmen schreef samen met Paul van der Steen ‘De Vriendenreünie’, dat deze week verschijnt. Verder: Het Spoor Terug: 'Moslima' #2, OVT 22-05-2022

Het wordt een grote ceremonie op het Sint-Pietersplein. Zondagochtend 15 mei, onder uitzendtijd van OVT, wordt de Nederlandse priester Titus Brandsma (1881-1942) heilig verklaard door paus Franciscus in Rome. Hoe bijzonder is het dat er een Nederlander heilig wordt verklaard, en waarom valt die eer nu aan Titus Brandsma ten deel? We vragen het aan historicus Wim Berkelaar. Verder: de column van Micha Wertheim, Het Spoor Terug: 'Moslima' #1, OVT 15-05-2022

‘Er mist iemand.’ Woorden die op elke verjaardag van de overgrootmoeder van Thomas Sijtsma vielen. Iedereen wist dat het om Harry Davids ging, en niemand wist waar hij was. Een Joodse jongen die tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt geboren. Als onderduiker komt hij terecht bij Berend en Jeltje Bakker, de overgrootouders van Sijtsma. Daar groeit het kind op, beschermd tegen de Duitsers. Verder: de column van Nelleke Noordervliet, Het Spoor Terug: PTSS #2, OVT 08-05-2022

Wat gebeurt er als het Amerikaanse Hooggerechtshof beslist om de uitspraak van Roe v. Wade ongedaan te maken? In 1973 werd met die zaak het nationale recht op abortus vastgelegd. Keert Amerika terug naar het tijdperk waarin abortus in de ene staat legaal was, en in de andere illegaal? Verder: de deportatie van de Krim-Tataren, de geschiedenis van het Russisch in Oekraïne, banaantje-aap verhalen, OVT 08-05-2022