Ovt

(01:12) De column van Sana Valiulina  (05:45) Poetin verraste het Westen drie jaar geleden met zijn inval van Oekraïne. Tegen alle verwachtingen in blijkt de oorlog geen blitzkrieg, maar een uitputtingsslag. Wie zich in de Russische geschiedenis verdiept is dit geen verrassing, aldus slavist en Joris van Bladel. Hij is te gast met zijn nieuwe boek Land van het grote sterven, hoe Rusland de westerse logica tart.     (20:25) Nederland is geen land van dandy’s. Toch waren er mannen te zien die onberispelijk gekleed over de straat flaneerden. Luister naar 'De Nederlandse Dandy', waarin Marten Minkema de ongrijpbare Dandy besluipt en besnuffelt.  Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/23-02-2025.html  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/23-02-2025.html)   

  (01:05) Op 23 februari gaat Duitsland naar de stembus. Voor het eerst lijkt de rechts-radicale AfD een van de grootste partij van het land te worden. Welk beeld van de geschiedenis propageert de AfD? Te gast zijn correspondent Annette Birschel en historicus Hanco Jurgens.  (17:42) Nadia Bouras bespreekt twee historische boeken en een tentoonstelling:  Modelverhalen. Reflecties op Aziatische roots - Samengesteld door Liang de Beer  'Ik weet me geen raad' - Willy Lindwer en Aline Pennewaard  American Photography - Rijksmuseum Amsterdam    (26:35) Premier Keir Starmer heeft maandag als eerste bevestigd dat Groot-Brittannië indien nodig troepen naar Oekraïne wil sturen. Het is niet de eerste keer dat Groot-Brittannië zich bemoeit met wat het ziet als het Russische gevaar. Historicus Ivo van de Wijdeven vertelt.    (38:30) De Oekraïense president Zelensky roept op tot de oprichting van een eigen Europees leger. Het is een nieuw geluid, dat toch ook oud is. Want al veel eerder werd er geroepen om een eigen Europ

(00:53) 'Blowin' in the wind’ van Bob Dylan, ‘Strange Fruit’ van Billie Holiday en ‘Changes’ van Tupac staan in de lijst van de beste protestsongs aller tijden van Rolling Stone. Maar wat is een goed protestlied? En heeft het protestlied een toekomst? We bespreken het met protestsong-kenner Laurens Ham. (18:52) Jacob Olie, timmerman en pionier op het gebied van fotografie, legde van 1860 tot 1905 de snel groeiende stad Amsterdam vast. Programmamaker Joan Veldkamp trekt er met Jacob Olie-kenners Anneke van Veen en Hans Aarsman op uit om de wereld van haar betovergrootvader te schetsen.  Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/16-02-2026.html#  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/16-02-2026.html)

(01:27) Het lijkt alsof de geschiedenis zich herhaalt. Want het) Het telefoongesprek tussen Trump en Poetin over Oekraïne is niets anders dan een eigentijdse vorm van appeasement-politiek, zo stelt historicus Bart Funnekotter.   (13:07) De column van Nelleke Noordervliet  (16:31) Peter Pan's Neverland Nightmare draait in de bioscopen. In deze horrorfilm is Peter Pan geen held, maar een nietsontziende psychopaat. Maar welke versie van het karakter ligt nou het dichtst bij de oorspronkelijke Peter Pan? Daný van Dam is te gast.  (30:50) Pater Albert Smulders werd krankzinnig verklaard nadat hij terugkeerde uit het gekoloniseerde Congo. Een eeuw later reconstrueert zijn achterneef Wilbert Smulders zijn leven. Hij is te gast met zijn nieuwe boek 'Voor God en den Congo!'  (42:20) Wim Berkelaar bespreekt drie historische boeken:  - Een volk dat voor tirannen zwicht… – Peter Bak  - Het verzet van mijn vader – Frank Maas  Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/16-02-2026.html#  (

(01:23) De Harlequin bouquet-roman bestaat 50 jaar en dat wordt gevierd met een schrijfwedstrijd, waarin wordt opgeroepen om een verhaal te schrijven dat ‘zindert van de hartstocht’. Het lijkt alsof de ingrediënten van de bouquet-roman na vijftig jaar toch hetzelfde zijn gebleven, maar is het genre ondertussen dan toch veranderd? En waarom blijft de bouquet-roman zo populair? We hebben het erover met de Nederlandstalige bouquet-roman schrijver van het eerste uur.  (08:48) Volgende week wordt het bombardement op de Duitse stad Dresden herdacht. Hoeveel mensen het leven lieten is nog steeds onduidelijk. Hoe blikken de Duitsers hierop terug? Historicus en Duitsland-kenner Krijn Thijs licht toe waarom de herdenking van deze zwarte bladzijde altijd al beladen is maar dit jaar extra, vanwege de komende Bondsdagverkiezingen.  (20:14)  Bij Het Nationale Ballet het programma ‘Jewels’ in première, met stukken van de Amerikaans-Russische choreograaf George Balanchine. Balanchine (1904-1983) staat bekend als de choreog

(01:32) De moeflon moet erkend worden als ‘ingeburgerd dier’. Mede door de groeiende wolvenpopulatie loopt de moeflon -die intussen zo’n 100 jaar in Nederland woont - in het wild gevaar. Wat kan inburgering betekenen voor de moeflon? Dierfilosoof Erno Eskens is te gast. (09:08) De column van John Jansen van Galen  (13:03) Er moet een nieuwe partij komen met een nieuw verhaal. Zo zei partijleider Frans Timmermans deze week. Het doet denken aan de oprichting van de PvdA, want ook in 1946 moesten oude vormen en gedachten sterven en plaatsmaken voor nieuwe ideeën. Het leidde tot een nieuwe partij en een nieuw verhaal. Maar wat was dat verhaal? En kan het de huidige PvdA uit het slop helpen? Historicus en kenner van de sociaaldemocratie Bram Mellink is te gast.  (25:25) Bart Funnekotter bespreekt drie historische boeken:  -Hendrik V – Dan Jones (vert. Roelof Posthuma)  -Van savanne tot stad – Christian Grataloup (vert. Alexander van Kesteren)  -Geheugen, zing – Makana Eyre (vert. Caspar Wijers) (37:30) Dankzij

(01:00) Bij een opgraving in het Franse Orléans is een Romeins massagraf ontdekt met 60 skeletten én maar liefst 21 opgerolde ‘vloektabletten’ van lood. Waarom werden in de oudheid vervloekingen meegegeven aan de doden? Historicus oude geschiedenis Patricia Kret is te gast. (07:29) De film L'abbaglio, nu te zien op het IFFR, volgt de sluwe kolonel Orsini die de troepen van vrijheidsstrijder Garibaldi in 1859 aanvoerde om Italië te verenigen. Hoe historisch accuraat is de film? Historicus Arthur Weststeijn bekeek de film en is te gast. (19:44) De stormvloed die tussen 3 en 5 februari 1825 de provincies rondom de Zuiderzee trof wordt ook wel 'de vergeten watersnoodramp' genoemd. Het is de grootste Nederlandse natuurramp van de 19e eeuw. Programmamaker Katinka Baehr maakte een documentaire over de ramp en de nasleep en vroeg zich af hoe het kan dat de ramp destijds snel was vergeten maar nu, na tweehonderd jaar, op heel veel plekken wordt herdacht. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/aflever

(01:37) ChatGPT heeft een concurrent: het Chinese DeepSeek kan hetzelfde tegen minder kosten. Er wordt gerefereerd aan een Spoetnik-moment, omdat de Sovjet lancering een soortgelijke schokgolf teweegbracht in het Westen. Ivo van de Wijdeven legt uit hoe accuraat die vergelijking is. (11:02) De Congolese rebellengroep M23 nam deze week de stad Goma in Oost-Congo in. M23 wordt gesteund door de regering van buurland Rwanda en zou het gemunt hebben op de mijnen in de regio. Volgens historicus Judith Verweijen is dat te kort door de bocht. Ze is te gast. (25:16) Column van Micha Wertheim. (29:22) Sanne Frequin bespreekt twee historische boeken en een tentoonstelling: -Tentoonstelling Zien & Geloven: zintuiglijke ervaring in de late middeleeuwen - Rijksmuseum Twente -Moeders, mystici en maîtresses: vrouwen in de vroege middeleeuwen - Luit van der Tuuk -Ségurant: de drakenridder - Emanuele Arioli (vert. Annelies Kin, Nathalie Tabury) (39:36) 'Tante Bertha' werd in 1945 gehuldigd als moeder van het verzet in R

(01:10) De column van Abdelkader Benali. (05:06) Het idyllische beeld van de boer die ten koste van alles moet worden beschermd lijkt in ons collectieve geheugen gegrift. Waarom is dit beeld zo hardnekkig? Anneloek Scholten, net gepromoveerd op het beeld van de boer en het platteland in regioliteratuur, is te gast. (16:40) In deel twee van de documentaire ‘De betere bajes’ over de Bijlmerbajes horen we mensen die er vast hebben gezeten. De bedoeling van de Bijlmerbajes was dat het menselijker en moderner zou worden dan de bestaande Huizen van Bewaring. Maar niet alle gedetineerden vonden het er prettig. Gemaakt door Katinka Baehr en eerder uitgezonden in 2003 bij het 25-jarig bestaan van de Bijlmerbajes. Let op: Pardoes hebben wij vorige week ook deel 2 laten horen. Een link naar deel 1 in uw favoriete podcastapp vindt u hier (https://pod.link/1461450367/episode/5b76e3945345dbd49b495f8ea999a9a1). Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/26-01-2025.html

(01:50) De vergeten 19e eeuwse President William McKinley werd door Trump neergezet als zijn voorbeeld in zijn inauguratie-speech. Maar wordt er niet gezegd dat hij met elke politieke traditie brak? Of was er een Trump avant la lettre? Te gast is Casper Thomas. (13:31) Het marmelade verslindende beertje Paddington met zijn vissershoed is weer te zien op het grote doek. Wat is de inspiratie achter het beertje? En hoe groeide hij uit tot een nationaal icoon in Engeland? Brent Van Looy, de Vlaamse stem van Paddington, is te gast. (23:09) Nadia Bouras bespreekt drie historische boeken: * Drie vrouwen: de vergeten feministische golf van de jaren dertig - Marie-Claire Melzer * De dochter: herinneringen aan anders zijn - Harriët Duurvoort * Het verraad van de Jordaan - Stephanie Biesheuvel (34:24) Afgelopen week hielden de Dolle Mina's een manifestatie bij het standbeeld van Wilhelmina Drucker, aan wie ze hun naam danken. Wie was deze feministe en wat maakt dat zij inspiratie biedt aan generaties vrouwen na haar?

(00:54) De column van Nelleke Noordervliet. (04:20) Aankomend president Trump belooft snel een einde te maken aan de oorlog in Oekraïne. Auteur Lisa Weeda is daar niet gerust op. Zij verwerkte haar Oekraïense achtergrond in twee romans en spreekt volgende week op het Writers Unlimited Festival in Den Haag over schrijven in tijden van oorlog. Ze is te gast.  (14:52) Het was verrassend nieuws een paar weken geleden: onze gevangenissen zitten zo vol dat gedetineerden een paar dagen eerder naar huis mogen. Het deed denken aan hoe er in de jaren zeventig werd gedacht over gevangenissen. Bij de opening in 1978 was het de bedoeling dat de Bijlmerbajes beter, menselijker en moderner zou worden dan de bestaande Huizen van Bewaring, maar critici geloofden daar niet in. Programmamaker Katinka Baehr maakte in 2003 een tweeluik over de Bijlmerbajes bij het 25-jarige bestaan. LET OP: pardoes zonden we hier het tweede deel uit van dit tweeluik. Een link naar het juiste deel 1 in uw favoriete podcastapp vindt u hier (http

(01:43) In de Middeleeuwse encyclopedie Der Naturen Bloeme staan kleurrijke illustraties van natuurfenomenen en wonderlijke wezens centraal. Kunsthistoricus Sanne Frequin hielp bij de ontwikkeling van het nieuwe spel MedievalMe dat is gebaseerd op het boek, en is te gast. (10:04) Woensdag kondigde de Qatarese premier een staakt-het-vurenbestand aan tussen Israël en Hamas, dat een einde zou betekenen van de Gaza-oorlog die al vijftien maanden woedt. Het bestand gaat zondag in. Wat betekent dit akkoord en is er kans op een blijvende vrede? Te gast is Derk Walters, voormalig NRC-correspondent in Israël. (21:01) Wim Berkelaar bespreekt drie historische boeken: -        Vrijheid  – Angela Merkel en Beate Baumann (vert. Anne Folkertsma en Jantsje Post)  -        Leven voor een leer, Anna Terruwe (1911-2004) – Marit Monteiro -        De cultuur van het narcisme – Christopher Lasch (vert. Elise Marijns) (31:08) Op 24-jarige leeftijd trok James Baldwin in de jaren 50 naar Parijs. De stad vormt de achtergrond voo

(01:02) De digitale openbaarmaking van het collaboratie-archief (Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging) is ontaard in chaos. Komt het nog goed? Historicus Ewoud Kieft is te gast. (12:32) Het gaat niet goed met de bruine cafés. Er zijn er steeds minder en er gaan stemmen op om ze te wettelijk te beschermen. Maar hoe doe je dat? Want de ziel van een bruine kroeg zit niet in de barkrukken, een biertap en de gevel, maar in de stamgasten en de kastelein. Daarom gaat Marten Minkema in het Spoor Terug op zoek naar die ziel. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/12-01-2026.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/12-01-2026.html)

(02:02) In Museumpark Archeon wordt deze winter de prehistorie tot leven gebracht met gebruik van beeldmateriaal gemaakt door A.I. Maar hoe zag de prehistorische mens er eigenlijk uit? Archeoloog Gerrit Dusseldorp vertelt meer. (08:29) De aankomende Amerikaanse president dreigt met annexatie van het grootste eiland ter wereld dat sinds de 18e eeuw in Deense handen is. Wat is de relatie tussen Denemarken en Groenland, en hoe kijken de Groenlanders naar Trumps voorstel? Stine Jensen, Deens-Nederlandse filosoof en schrijver, is te gast. (22:44) Deze week is de column van John Jansen van Galen (26:40) Deze week bespreekt Fresco Sam-Sin drie historische boeken: -       Sprekende juwelen – Martijn Akkerman -       De schatkist van Rome- Gareth Harney -       Levende stenen - Albrecht de Preter en Guido Vanheeswijck (red.) (37:50) De Franse politicus Jean-Marie Le Pen is overleden.  Wat is er bekend over zijn geschiedenis, en hoe heeft zijn radicaal rechtse gedachtegoed zich verspreid? Marijn Kruk schreef het

(00:58) Deze week is de column van Sana Valiulina.  (04:49) Deze week bespreekt Annelien de Dijn drie historische boeken:  Een vrije geest: Het uitzonderlijke leven van Betje Wolff - Marita Mathijsen  Ach Freule – Elena Beelaerts van Blokland  Nederlandse kolonisten in Amerika en de Liga der Irokezen' - Willem Korthals Altes  (14:00) Het Spoor Terug: ‘Strijd om de droompolder’. In de Wieringermeerpolder is in de jaren dertig een poging gedaan een modelsamenleving te creëren. Tijdens de bezetting was het verzet erg actief en zaten er veel onderduikers. Nadat de Duitsers de dijken opbliezen, vluchtten de bewoners. Maar wat gebeurde er met de onderduikers na de overstroming? En wat bleef er na de oorlog over van de idealen van de polder?     Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/05-01-2025.html#    (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/05-01-2025.html)

(02:15) Verdwijnt het romantische beeld van een historicus zoekend in vergeelde paperassen? Een gesprek over de revolutie die A.I. teweeg brengt, over de risico's en de veranderende rol van de historicus. Te gast: Gerhard de Kok, Caro Verbeek en Fulco Scherjon.   (40:49) Kun je A.I. inzetten om een waarheidsgetrouw interview te doen met iemand die niet meer leeft? In onze A.I. special proberen we het uit en interviewen Napoleon. Een experiment met hulp van Sander Veenhof en Bart Funnekotter.  Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/05-01-2025.html#    (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/05-01-2025.html)

(01:06) Kerncentrales zouden ontregeld raken en vliegtuigen neerstorten. Dat doemscenario hield de laatste dagen van de 20e eeuw in de greep, maar om middernacht gebeurde er zo goed als niets. Was alle paniek overdreven? Tech-journalist Herbert Blankesteijn blikt terug.   (10:21) Deze week is de column van Suzanna Jansen.  (14:27) Deze week bespreekt Sanne Frequin drie historische boeken:  Banksy en de meesters - Kelly Grovier (vert. Laura Woolthuis)  Verscheurd Parijs - Sebastian Smee  De Reuzensalamander - Jelle Reumer  (25:36) Het Chinese verlangen naar een Alfabet: de typemachine met 2500 tekens stond symbool voor de onmogelijkheid om moderne techniek en het Chinese karakterschrift te verenigen. We praten met presentator Julie Blussé die OVT gaat verlaten én luisteren naar haar aflevering van Tijdgeest 'Het Chinese verlangen naar een Alfabet'.    Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/29-12-2024.html#   (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/29-1

(01:28) Kerst is voorbij: het einde van het jaar komt er nu echt aan. In de laatste uitzending van het jaar blikt OVT traditiegetrouw terug op de bijzondere mensen die ons het afgelopen jaar ontvallen zijn. Te gast zijn Nadia Bouras, Wim Berkelaar en Fresco Sam-Sin. Zij bespreken: - Ruth Westheimer, sekstherapeute - Willem Frijhoff, historicus - Bob Goudzwaard, econoom - Arthur Cairo, gedichtenvoordrager - Peter Reddaway, politicoloog en historicus - Rolf Boiten, dominee - Lisette Lewin, schrijfster en journaliste - Chiung Yao, schrijfster - Sytze van der Zee, historicus en journalist  - Nikki Giovanni, schrijfster en activiste  - Loek Dijkman, ondernemer en filantroop  Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/29-12-2024.html#    (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/29-12-2024.html)  

(00.54) Bij klimaatdiscussies gaat het over minder vliegen, minder vlees, minder consumeren. Maar minder mensen? Robert Malthus waarschuwde al voor de gevolgen van de snelle bevolkingsgroei. Hoe moeten we zijn ideeën nu zien? Historicus Geertje Dekkers is te gast.   (13.43) Het Spoor Terug: Waarom praten mensen op het Friese platteland zo weinig over geestelijke problemen? Anne-Goaitske Breteler zocht een historische verklaring voor deze kwestie. Daarover gaat de audiodocumentaire ‘De Friese Stilte’, gemaakt door Christianne Alvarado  Een triggerwaarschuwing: in deze documentaire wordt gepraat over zelfdoding. Luisteraars die daarover in gesprek willen kunnen anoniem bellen naar 113 of chatten via 113.nl.    Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/22-12-2024.html#    (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/22-12-2024.html#   %20)   (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/22-12-2024.html#   %20)

(01.27) Vervuild drinkwater in Duitsland en doodskisten bij de Eifeltoren. Russische sabotage op Europese bodem neemt sterkt toe. Wat kunnen we leren vanuit de geschiedenis over de verborgen oorlogsvoering van de Russen? Te gast is militair-historicus Christ Klep. (15.42) Je ziet ze weer overal, in kerken, thuis onder de kerstboom of op het dorpsplein. De kerststal lijkt inmiddels meer cultureel dan religieus erfgoed. Religiewetenschapper Ernst Hemel verdiepte zich in de geschiedenis van de kerststal.   (26.15) Deze week is de column van Micha Wertheim.  (29.56) Het staat in bijna heel Italië op de boekenplank: 'La Scienza in Cucina e l’Arte di Mangiare Bene'. Hoe kwam het bestverkopende Italiaanse kookboek tot stand? Saskia Balmaekers schreef 'Het perfecte recept' over de schrijver Pellegrino Artusi en is te gast.   (39.01) Deze week bespreekt Nadia Bouras drie historische boeken:  Jodenfetisj - Deborah Feldman  Je moest eens weten - Çiğdem Yüksel  Oroppa - Safae el Khannoussi  Meer info: https://www.vp