Ovt

(01:21) Deze week reed een Israëlische organisatie met vrachtwagens vol hulpgoederen richting Gaza. Wat voor plek is er in Israël nog voor dit soort organisaties en welke positie hadden dit soort groepen eerder? Te gast is over dit onderwerp is Peter Malcontent. (16:10) Het wordt gezien als hét voorbeeld van de moderne kunst: het wereldberoemde urinoir met handtekening van kunstenaar Marcel Duchamp. Maar was hij wel de echte bedenker? Regisseur Barbara Visser maakte de documentaire 'Alreadymade' hierover en is te gast. (27:15) De column is van Nelleke Noordervliet. (31:07) ‘De achilleshiel van de NAVO’, dat is de bijnaam voor de Suwałki-corridor die Wit-Rusland en Rusland met elkaar verbindt. Wat is de geschiedenis van dit gebied? En hoe werkt deze door in het heden? Mark Middel bezocht onlangs het gebied en is te gast. (42:39) Nadia bespreekt een tentoonstelling en twee boeken: · De tentoonstelling Frans Hals van het Rijksmuseum · Steven Nadler – De portretschilder: Frans Hals en zijn wereld · Varian

(00:35) Binnenkort opent in Amsterdam het Nationaal Holocaustmuseum zijn deuren. Nu lijkt het niet meer dan logisch dat er zo’n museum is, maar dat was lange tijd niet vanzelfsprekend. We spreken erover met Emile Schrijven en Judith Belinfante van het Joods kwartier.    (15:36) Deze week in Het Spoor Terug: aflevering #5 van onze serie Mina & Mevrouw. Maartje’s familie vond bij Mina warme armen en een luisterend oor, maar de dagboeken vertellen ook een ander verhaal: een van ziekte en depressie.    Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/03-03-2024.html  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/03-03-2024.html)

(01:19) Vrijdag werd Aleksei Navalny een kerkelijk begraven. Waarom heeft de Russische regering nu toch een officiële begrafenis toegestaan? En wat is de rol van de Russisch-Orthodoxe kerk als het gaat om vijanden van het regime? Ruslandkenner Hubert Smeets is te gast.  (15:03) De column is van Suzanna Jansen.  (20:05) Kan een Zwarte vrouw countrymuziek maken? Het klinkt als een vreemde vraag, maar in Amerika is daar op het moment veel discussie over. En dat terwijl countrymuziek juist een diepe connectie heeft met Afro-Amerikaanse cultuur. Muzikant en gitarist Joep Pelt is te gast.    (33:16) Hekserij, moordpartijen en orgies. Het ging er heftig aan toe aan het 17e eeuwse Engelse hof, als we de nieuwe dramaserie Mary & George mogen geloven. De serie pretendeert op waarheid gebaseerd te zijn, maar ging het er echt zo wild aan toe? Te gast daarover is historica Nadine Akkerman.  (43:15) Bart bespreekt twee boeken:  Ned Blackhawk – De herontdekking van Amerika  Rory Stewart – Op het scherpst van de snede  M

(00:42) Vluchten voor het geweld van de 80-jarige oorlog, naar een wereld vol grote schilders, denkers en geestelijken om daar een beter leven op te bouwen; hierover gaat de nieuwe roman Dieven van het licht van Philipp Blom.    (14:20) Deze week in Het Spoor Terug: aflevering #4 van onze serie Mina & Mevrouw. Maartje Duin buigt zich over het dagboek van haar overgrootmoeder en ontdekt een uniek vrouwelijk perspectief op het dagelijks leven tijdens de oorlog.    Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/25-02-2024.html  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/25-02-2024.html)

(01:08) Amerikaanse inlichtingendiensten maken zich zorgen over de ontwikkeling van een nieuw Russisch ruimtewapen. Wat is er bekend over dit vermeende nieuwe wapen? En wat weten we over wapens in de ruimte vanuit de geschiedenis? Historicus en analist Ivo van de Wijdeven is te gast.  (10:58) Tegenwoordig staat Volendam niet bekend als bruisend kunstenaarsoord; eind 19de eeuw was dit heel anders. Zo'n 1400 kunstenaars streken er neer, waaronder 200 vrouwen. Jan Brokken schreef hierover het boek De ontdekking van Holland en is te gast.    (24:36) De column is van John Jansen van Galen.    (28:16) Parool-journalist Teun Dominicus dook de afgelopen maanden intensief in de archieven van de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD). Hij is zondag te gast en vertelt over een nieuwe vondst.  (38:37) Fresco bespreekt twee boeken:  Inge Misschaert - Verzameld! Gepassioneerde verzamelaars door de eeuwen heen  Inger Leemans & Caro Verbeek (red.) - De neuswijzer  Ons koloniale verleden in 50 voorwerpen    Meer info: https:/

(00:40) Onderwater-archeologen hebben een spectaculaire vondst gedaan op de bodem van de Oostzee: een kilometer lange muur van ongeveer 10.000 jaar oud. Waar diende die muur voor? En wat leert de vondst ons over onze verre voorouders uit de steentijd? Luc Amkreutz is te gast. (07:48) Nadat klimaatontkenners wetenschapper Michael Mann jarenlang onterecht voor fraudeur hadden uitgemaakt, zijn ze door de rechter voor smaad veroordeeld. Komt met deze zaak een einde aan de jarenlange acties van klimaattwijfelzaaiers? En hoe schadelijk is die lobby geweest? Te gast is Alexander Beunder. (20:43) Deze week in Het Spoor Terug: aflevering #3 van onze serie Mina & Mevrouw. Maartje Duin probeert het feodale systeem waarin de vrouwen leefden te begrijpen, maar ze stuit op de grenzen van haar inlevingsvermogen. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/18-02-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/18-02-2024.html)

(01.17) In het Tweede Kamerdebat over de kabinetsformatie deze week was het grootste onderwerp de vorm. Al sinds de verkiezingscampagne benoemd de partij NSC een ‘zakenkabinet’ als heilige graal. Wanneer duikt de droom van een zakenkabinet op, en wat zegt die droom over de politieke realiteit? Henk te Velde is te gast. (13:23) De column van Sana Valiulina. (19:09) De Britse overheid is van plan een tunnel aan te leggen nabij het beroemde, maar een kleine groep opstandige druïdes stelt alles in het werk om dit te voorkomen. Wie zijn deze druïdes precies? En waarom roepen de plannen zoveel weerstand op? Cristian van der Linde is te gast. (28:29) De Palestijnse BDS-beweging, die voor boycots tegen Israël pleit, plaatst zichzelf in een lange traditie van geweldloos protest maar is desalniettemin in sommige landen enorm omstreden. Hoe past deze beweging in de geschiedenis van de boycot? Te gast zijn Maartje Janse en Derk Walters. (44:03) Annelien bespreekt twee boeken: · Cat Bohannon - Eva · Freeke De Meyer

(00:47) De column van Sana Valiulina (04:44) Oppositiekandidaat Boris Nadezjdin mag niet deelnemen aan de Russische verkiezingen. Waarom houdt Rusland nog vast aan de stembusgang, als de uitkomst al vast lijkt te staan? En welke rol speelde verkiezingen in de autocratische Sovjet-Unie? Ivo van de Wijdeven is te gast.  (14:54) Deze week in Het Spoor Terug: aflevering #2 van onze serie Mina & Mevrouw. Maartje Duin verdiept zich in de jeugd van Mina en Mevrouw en ontdekt dat beide meisjes op hun manier bewegingsvrijheid zochten in de standenmaatschappij van begin 20e eeuw. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/11-02-2024.html#  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/11-02-2024.html)

(01:12) Afgelopen week overleed oud-premier Dries van Agt op 93-jarige leeftijd. Roomser dan Van Agt kreeg je het niet, dat schrijft Jos Palm deze week in De Groene Amsterdammer. Was hij de laatste katholieke politicus van Nederland? Jos Palm, kenner van het katholicisme, is te gast. (12:59) Bart bespreekt drie boeken: ·         Robin Waterfield - Plato van Athene ·         Ned Blackhawk - De herontdekking van Amerika ·         Masters of the Air (en de nieuwe gelijknamige serie!) (26:51) De Groene Amsterdammer, onderzoeksgroep Bellingcat en de Belgische bladen Knack en le Vif onthulden deze week hoe vechtclubs worden gebruikt om extreemrechtse overtuigingen te normaliseren. Maar wat weten we over deze relatie uit de geschiedenis? Or Goldenberg en Gertjan Broek zijn te gast. (44:29) Bij ‘Madame Tussaud’ denken de meeste mensen niet meteen aan wassen doodsmaskers van hoofden die zijn afgehakt door de guillotine. De historische roman 'Madame' van Jacobine van den Hoek laat een ander licht schijnen op de b

(00:40) Historicus gespecialiseerd in dadertrauma Bart Nauta keek voor ons de nieuwe speelfilm The Zone of Interest en las hierbij de memoires van kampcommandant Rudolf Höss. (15:36) Een halve eeuw waren de levens van ‘Mina en Mevrouw’ innig met elkaar verstrengeld. Maar kan er wel liefde zijn, als er zo’n grote ongelijkheid is? In de eerste aflevering van deze achtdelige serie in Het Spoor Terug stuit podcastmaker Maartje op een ongelofelijke bron: haar overgrootmoeders dagboeken. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/04-02-2024.html#  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/04-02-2024.html)

(01:30) Waarom lopen de gemoederen zo hoog op rond een project om een Giza-pyramide ‘in glorie te herstellen’? Egyptoloog en conservator van het Rijksmuseum van Oudheden Daniel Soliman geeft duiding. (09:05) Homoseksuele gevoelens en gedrag hebben altijd al bestaan, maar het idee van homoseksuele identiteit niet. Literatuurwetenschapper Mary Kemperink schreef hier een boek over en is te gast.  (23:06) De column van Micha Wertheim. (26:55) Dat Nederland als eerste het homohuwelijk invoerde, dat zien veel Nederlanders tegenwoordig als niet meer dan logisch. Het verleden van het homohuwelijk kent echter ook een andere kant. Politicoloog en homoactivist van het eerste uur Joke Swiebel is over die grillige geschiedenis te gast. (42:19) Historicus Wim Berkelaar bespreekt drie historische boeken: Het Onderwater Cabaret – Gerard Groeneveld Schitterende verontrusting - Rémon van Gemeren De bolle Gogh – Jaap Cohen Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/04-02-2024.html#  (https://w

Deze zondag bespreekt Fresco Sam-Sin drie historische boeken: - Pierre Jacques Benoit - Reis door Suriname - Veerle de Vos - Alles onder de hemel - Rick Honings - De ontdekking van insulinde (…) Vrouwelijke verzetsstrijders zijn in tegenstelling tot hun mannelijke collega's vaak anoniem gebleven. Wie zijn zij en waarom bleven hun namen in nevelen gehuld? Historicus Rianne Oosterom deed onderzoek naar de vrouwen van de verzetsgroep Trouw. (…) Deel 4 van ‘Het Spoor Terug: De Spanjestrijders en ik' gaat over de nasleep van de Spaanse Burgeroorlog. Laura vraagt zich af of Franco's overwinning betekent dat de offers van Jenny en Jaap voor niks waren. Heeft activisme wel zin als je de strijd verliest? Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/28-01-2024.html#

(…) Op 26 januari velde het Internationaal Gerechtshof het tussenoordeel dat Israël maatregelen moet treffen om de genocide in Gaza te voorkomen. Waar komt die term genocide eigenlijk vandaan? Daarover historicus Thijs Bouwknegt. (…) De Indiase premier heeft recentelijk een nieuwe hindoetempel geopend. De tempel is omstreden; op dezelfde plek stond meer dan 500 jaar een Moskee. Wat vertelt het ons over de roerige geschiedenis van India? India-kenner Devi Boerema vertelt meer. (…) De column van Nelleke Noordervliet. (…) De Surinaamse opera 'Het Pand der Goden' gaat in première op Nederlandse bodem. Componist Johannes Helstone werd in slavernij geboren, en studeerde cum laude af aan het conservatorium in Leipzig. Wat weten we over zijn werk? Met Diederik Burgersdijk en Astrid Helstone. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/28-01-2024.html#

(01:07) Kunsthistoricus Sanne Frequin bespreekt drie boeken: -          Dan Jones - Een bloedige zomer -          Joren Vermeersch - Vlaanderens waanzinnigste eeuw  -          Josephine Rombouts - Opmerkelijke Vrouwen (11:20) De edele ridder op zijn nobele ros komt in talloze verhalen voor. Maar veel ridderromans zijn ook verloren gegaan; beschadigd, vernietigd of simpelweg zoekgeraakt. Hoeveel pareltjes moeten wij missen? Mike Kestemont en Folgert Karsdorp zochten het uit. (22:24) In De Spanjestrijders en ik aflevering 3 zijn Jaap en Jenny midden in de Spaanse burgeroorlog beland. Ze inspireren Laura om op een andere manier toch in actie te komen voor een betere toekomst; ze besluit om mee te doen aan een protest van Extinction Rebellion. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/21-01-2024.html#  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/21-01-2024.html)

(01:25) 'De kolonie mept terug. Over witte arrogantie en voortschrijdend inzicht', schrijft Adriaan van Dis over zijn veranderende blik op de koloniale erfenis van Indonesië. Hij en Lara Nuberg, die over haar Indische roots schreef, zijn te gast. (24:34) Op het Writers Unlimited Festival wordt de in 2022 overleden schrijver en dichter Remco Campert geëerd. Kleindochter Frederique van Rijn brengt samen met samen met Frans van Deursen, Frank van Bommel en Mark Nieuwenhuis een muzikale ode (uit voorstelling Poëzie is mijn adem).  (31:57) Column van Abdelkader Benali (39:43) In OVT brengt schrijver Gershwin Bonevacia een ode aan Tula; de man die de grootste opstand tegen slavernij op Curaçao heeft geleid. Hoe wordt Bonevacia geïnspireerd door deze verzetsstrijder? Tijdens de live-uitzending op het Writers Unlimited Festival vertelt hij meer. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/21-01-2024.html#  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/21-01-2024.html)

(00:54) In ‘De opera die Bach nooit schreef’ van OPERA2DAY wordt het verhaal van Jan van Leiden verenigd met de muziek van Bach. In de 16e-eeuw stichtte de polyamoureuze Van Leiden een theocratie met het idee dat de wereld snel zou vergaan. Regisseur Serge van Veggel vertelt meer. (16:13) In Het Spoor Terug: De Spanjestrijders en ik #2 gaat Laura op zoek naar mensen die, net als Spanjestrijders Jaap en Jenny, de keuze maakten om te vechten voor vrijheid in een onbekend land. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/14-01-2024.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/14-01-2024.html)

(01:05) Zondag brachten honderden Italianen de Hitlergroet tijdens de herdenking van drie neofascisten die in '78 door links geweld om het leven kwamen. Premier Meloni zwijgt over het incident. Hoe verhoudt ze zich tot het fascistische verleden? Historicus Arthur Weststeijn geeft duiding. (14:53) Voor praktisch advies kunnen we vertrouwen op Google. Maar hoe deden Middeleeuwers dat? In 'De Inventieve Middeleeuwen' lees je wijze raad over hoe je nep-sieraden laat fonkelen, wolven verjaagt en een stralende huid krijgt. Daarover Carine van Rhijn, een van de auteurs en samensteller van het boek. (24:35) Column Sana Valiulina (28:11) In het Stedelijk Museum Amsterdam is de tentoonstelling All of no man’s land is ours te zien, met metershoge kunstwerken van de Afro Amerikaanse Ellen Gallagher. Het opvallendste doek is geïnspireerd door de mythe van Black Atlantis. Wat vertelt deze mythe ons? OVT-redacteur Dominique van Varsseveld bekeek de werken in het museum en vertelt meer. (41:11) Historicus Wim Berkelaar b

(01:05) Maakt de zeppelin een comeback? Deze vliegende sigaar leek ooit de toekomst van de luchtvaart, maar na een aantal dramatische ongelukken waagde niemand zich meer aan het zeppelin-avontuur. Journalist Maarten van Gestel schreef erover in Trouw en vertelt meer. (12:50) 100 jaar geleden overleed Lenin. Zijn gebalsemde lichaam wordt goed onderhouden en ligt opgebaard in Moskou. Hoe kijken Russen naar de communistische leider? En hoe wordt hij nog altijd politiek ingezet? Oud-Ruslandcorrespondent Michel Krielaars vertelt meer. (25:29) In Het Spoor Terug: De Spanjestrijders en Ik #1. Laura Lubbers gaat opzoek naar de Spanjestrijders, die in de jaren '30 naar Spanje vertrokken om tegen het fascisme te vechten. Wie zijn ze? En wat doet zij eigenlijk voor de dingen waar ze in gelooft? Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/07-01-2024.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/07-01-2024.html)

(01:14) Op 13 januari gaan Taiwanezen naar de stembus. Het zal een belangrijke strijd worden tussen de pro-China partij KMT en de DPP, die streeft naar meer autonomie. Hoe werd werd het kleine eiland Taiwan een geopolitieke splijtzwam? Historicus Ivo van de Wijdeven vertelt meer. (12:51) Is het gerechtvaardigd om een enorm bedrag te besteden aan een Rembrandt in tijden van culturele bezuinigingen? Die discussie laaide op toen De Vereniging Rembrandt 'De Vaandeldrager' aankocht. Oeke Hoogendijk maakte een documentaire over de vereniging en is te gast. (25:17) Column van John Jansen van Galen (29:01) De walvisjacht is vanaf 2024 in IJsland verboden. Het was 1 van de 3 landen waar de jacht op de bedreigde diersoort vanwege traditie is toegestaan. Het betekent het einde van de bloederige historie van de walvisjacht vertelt poolonderzoeker Louwrens Hacquebord. (41:49) Bart Funnekotter bespreekt drie historische boeken: - Jos Gabriëls - De man met de witte tulband - Uwe Neumahr - Het schrijverskasteel - Loui

(00:40) Kunsthistoricus Sanne Frequin bespreekt drie historische boeken” - Kees Nieuwenhuijsen - Moord ende doodslag - Bob Pierik - Zo veel leven voor de deur - Frans Willem Verbaas - Suster Bertken (18:26) Astrologie is het zoeken betekenis in de sterren; “Zo boven, zo ook hier beneden”, luidt het principe al honderden jaren. Waarom blijft de astrologie nieuwe generaties aanspreken? In Het Spoor Terug: Sterrenbeelden ontrafelen Christianne Alvarado en Katinka Baehr deze geschiedenis. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/31-12-2023.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/31-12-2023.html)