Sinopsis
Historische achtergronden bij het nieuws, columns en documentaires over de geschiedenis.
Episodios
-
2e uur: Romeinse villa’s, Museum de Schat van Simpelveld, PTSS, 13-10-2024
13/10/2024 Duración: 53min(00:56) Limburg stond 2000 jaar geleden vol met Romeinse villa's. Waarom stonden die villa's daar en wat moeten we ons voorstellen bij Limburg in de Romeinse tijd? Conservator en archeoloog Karen Jeneson is te gast en vertelt. (12:31) Buiten het Museum De schat van Simpelveld staat een namaak-Lourdes-grot. Waarom staat dat in Limburg? Verslaggever Christianne Alvarado vraagt het aan museum-vrijwilliger Guus Prevoo. (16:52) Folkduo The Coo met ‘Rosie’ (20:06) Oorlog is van alle tijden. Maar is het oorlogstrauma dat ook? Kampten krijgers uit de Trojaanse Oorlog of middeleeuwse ridders ook al met PTSS? Arjen van Lil, historicus en onderzoeker aan het ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum, schreef een essay over deze vragen. Hij is samen met luitenant-kolonel Mostafa Hilali te gast. (38:26) Folkduo The Coo met ‘Honey I Do’ (42:48) Historische boeken met Bart Funnekotter. Hij bespreekt: Paul Moeyes, 'Strijdtonelen' Violet Muller, 'Het paleis van de sterrenwachter' Bas von Benda-Beckmann, 'Het k
-
1e uur: Huilend Mariabeeldje, Wolynië, ‘patafysica, 13-10-2024
13/10/2024 Duración: 52min1e uur: Huilend Mariabeeldje, Wolynië, ‘patafysica, 13-10-2024 (03:31) 'Dao jank Maria', zo luidt het carnavalsnummer over het wonder uit Brunssum. 30 jaar geleden zou een Mariabeeld tranen van bloed hebben gehuild, het dorpje werd een bedevaartsoort. Cultuurtheoloog Frank Bosman vertelt hoe de katholieke kerk omgaat met meldingen van wonderen. (15:09) Het museum De schat van Simpelveld is gevestigd in een klooster dat van 1878 tot 2012 de Zusters van het Arme Kind Jezus vestigde. OVT-verslaggever Christianne Alvarado praat met zuster Waltraud in de kamer oprichtster Clara Fey. Die in 2018 -124 jaar na haar dood- nog zaligverklaard werd, omdat ze een wonder had verricht. (18:51) 'Oekraïne zal geen toestemming krijgen om toe te treden tot de EU als het de kwestie van Wolynië niet oplost', aldus de Poolse Defensieminister. De massamoorden in Wolynië blijven een historisch trauma dat de landen verdeelt. Historicus Ivo van de Wijdeven vertelt meer. (30:19) Folkduo The Coo met ‘About Time’ (35:44
-
2e uur: Made in China, Catherine Parr, Israël-Palestina, column Suzanna Jansen, 06-10-2024
06/10/2024 Duración: 52min(01:45) In het Museum Valse Kunst gaat OVT-verslaggever Christianne Alvarado op zoek naar echte-nepkunst. Zo staan er twee Rietveld-stoelen in het museum. Welke is de beste namaak? Conservator René Loesberg vertelt. (05:38) Hier hebben we een Museum voor valse kunst, maar in China doen ze daar helemaal niet aan. Daar bestaat juist een lange traditie van kopiëren van kunst. In het Wereldmuseum van Rotterdam opent komende week de tentoonstelling 'Made in China'. Conservator Willemijn van Noord vertelt. (17:19) Column van Suzanna Jansen (21:22) Het debat over het Israël-Palestina conflict is ultiem gepolariseerd. Maar volgens Derk Walters zijn er vijf visies op het conflict te onderscheiden. Hij vertelt waar die blikken vandaan komen en hoe ze zijn gerepresenteerd in de Israëlische samenleving. (33:33) Zangeres Marlene Bakker met ‘Stain’. (37:08) In het Museum Valse Kunst gaat OVT-verslaggever Christianne Alvarado op zoek naar echte-nepkunst. Conservator René Loesberg vertelt over de bekendste Nederland
-
1e uur: Museum Valse Kunst, ontstaan Hezbollah, boeken Sanne Frequin, zangeres Marlene Bakker, 06-10-2024
06/10/2024 Duración: 53min(02:04) Deze uitzending komt live vanuit het Museum Valse Kunst in Vledder. Daar is het Maand van de Geschiedenis-thema ‘Echt nep’ voorbeeldig duidelijk te behandelen. Maar hoe is dit nep-kunst museum eigenlijk begonnen? Oprichtster Erna Plenter-Jansen vertelt. (09:58) In het Museum Valse Kunst gaat OVT-verslaggever Christianne Alvarado op zoek naar echte-nepkunst. Conservator René Loesberg vertelt over de recente ontdekking van een echte Jan Sluijters. (10:44) Een échte vervalsing wordt nooit ontdekt en een goede vervalser wordt nooit bekend. Toch werd meestervervalser Han van Meegeren beroemd om zijn vervalsingen en wist hij zelfs nazikopstuk Göring een Vermeer aan te smeren. Journalist en historicus Pieter van Os te gast over valse kunst. (26:35) Zangeres Marlene Bakker met ‘Witte Wieven’. (31:24) Deze week viel Israël buurland Libanon binnen om Hezbollah te verzwakken. Deze terroristische organisatie werd in 1982 als reactie op de eerdere inval van Israël opgericht. Nora Stel, universitair doc
-
2e uur: Echt nep in het Openluchtmuseum: de Hindeloopen-kamer, de film Emmanuelle, Essay van de Maand van de geschiedenis, 29-09-2024
29/09/2024 Duración: 52min(00:29) OVT-verslaggever Christianne Alvarado loopt met conservator Hans Piena door de 18e -eeuwse Hindeloopen-kamer. Wat is nagemaakt, en waarom? (06:16) In 1974 trok de softpornofilm Emmanuelle miljoenen bezoekers. De film gold als symbool voor seksuele bevrijding. In de nieuwe versie staat dat nog steeds centraal, maar op een andere manier. (21:40) Tim Knol - Uncle Pen van Bill Monroe. (24:54) Filosoof Hans Schnitzler schrijft al meer dan 15 jaar over de gevolgen van digitalisering voor de samenleving en in het essay van de Maand van de Geschiedenis van dit jaar gaat hij op zoek naar de historische context daarvan. (35:55) Tim Knol- I’ve Endured van Ola Belle Reed. (38:55) Sinds vorig jaar staat het beroemde planetarium van Eise Eisinga in Franeker op de Unesco Werelderfgoedlijst. En nu is er met 'Machineman, de tijden van Eise Eisinga' ook een volwaardige biografie. Sandra Langereis schreef het en schuift aan. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/29-0
-
1e uur: Aftrap Maand van de Geschiedenis in het Openluchtmuseum, een Ode aan de Nazivergelijking, Tim Knol over Bluegrass, Echt nep in het Openluchtmuseum: de wasserij, 29-09-2024
29/09/2024 Duración: 52min(03:12) Traditiegetrouw opent OVT de Maand van de Geschiedenis in het Nederlands Openluchtmuseum te Arnhem. Daar staan op een groot landgoed allerlei gebouwen en objecten uit de Nederlandse geschiedenis in de open lucht, om zo de bezoeker de geschiedenis te doen ervaren. Maar wat is eigenlijk de geschiedenis van dit museum zelf, en hoe ‘echt’ is het beeld van de geschiedenis dat dit museum laat zien? Te gast is conservator Hans Piena. (10:06) Wie z’n gelijk wil krijgen, kan tal van retorische trucjes inzetten en anders rest je altijd nog het ultieme grove geschut: de nazivergelijking. Arend Hulshof schreef voor Trouw juist niets minder dan een 'Ode aan de nazivergelijking'. (24:20) De column van Abdelkader Benali. (28:04) Tim Knol- Deep Dark Woods van Tim Knol & the Blue Grass Boogiemen (30:37)) Tim Knol over de authenticiteit van Amerikaanse volksmuziek, Bluegrass. Hoe behoud je de authenticiteit ervan als je als Nederlander zulke muziek speelt? (37:41) OVT-verslaggever Christianne Alvarado loo
-
2e uur: Een gekidnapt Westen, Het Spoor Terug: elektronische muziek, 22-09-2024
22/09/2024 Duración: 52min(01:24) Een gekidnapt Westen, dat is Midden-Europa volgens Milan Kundera in zijn gelijknamige essay uit 1983. Nu is dit essay in het Nederlands verschenen. Guido van Hengel vertelt over de invloed van dit essay en wat het ons nu nog vertelt over Midden-Europa. (15:11) De documentaire 'Poème Électronique' gaat over de ontstaansgeschiedenis van de elektronische muziek. Ruim tien jaar voordat Otis Redding zong dat hij on the dock of the bay zat, werd er in het Eindhovense Natuurkundig Laboratorium al volledig elektronische muziek gecomponeerd en opgenomen. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/22-09-2024.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/22-09-2024.html)
-
1e uur: Ontploffende piepers, oorlogsmusical 40-45, botsen met de bank, de column van John Jansen van Galen, historische boeken met Sanne Frequin, 22-09-2024
22/09/2024 Duración: 52min(01:45) Piepers en portofoons ontploften uit het niets in Libanon. De Mossad zat hoogstwaarschijnlijk achter deze actie. Deze inlichtingendienst heeft meer opvallende acties uitgevoerd. Bart Funnekotter schuift aan om te vertellen over de operaties van de Mossad. (15:52) Rijdende tribunes, een brandend vliegtuig, spectaculaire scènes – op zaterdag gaat de oorlogsmusical 40-45 in première in Nederland. Tijmen Dokter is bij de première en vertelt over de gespannen relatie tussen entertainment en historische werkelijkheid. (28:24) De column van John Jansen van Galen. (32:16) De centrale bank van de Verenigde Staten, de Federal Reserve, heeft afgelopen woensdag de rente verlaagd en volgens Trump is dat een politiek spelletje om zijn Democratische tegenstrever Kamala Harris te helpen. Maar is dit wel zo? Te gast is Thomas Bottelier. (41:28) Historische boeken met Sanne Frequin. Zij bespreekt: -María Jesús Fuente, Licht van mijn ogen -David Gibbins, Een geschiedenis van de wereld in 12 scheeps
-
2e uur: de witte bruidsjurk, 'De wasvrouw van de Drambrandersgracht', Het Spoor Terug: de Iraanse vrouwenbeweging
15/09/2024 Duración: 52min(00:40) Bij een traditionele bruiloft is de jurk van de bruid bijna altijd wit. Maar waar komt deze traditie vandaan? Het antwoord is te vinden in de nieuwe tentoonstelling over Nederlandse bruidsmode van het Fries Museum. Conservator Eveline Holsappel is te gast. (07:35) Roline Redmond is te gast over haar nieuwe bundel met autobiografische verhalen: 'De wasvrouw van de Drambrandersgracht'. Hierin keert ze terug naar het verleden van haar familie en onderzoekt ze hun pogingen zich van de nasleep van de slavernij te ontdoen. (19:55) Het Spoor terug: excessief geweld door de zedenpolitie zorgde in 2022 in Iran voor een ongekende protestgolf, geïnitieerd door vrouwen. Donya Ahmadi en Halleh Gorashi vertellen over de historisch onderbelichte vrouwenbeweging in Iran. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/15-09-2024.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/15-09-2024.html#%20 %20)
-
1e uur: 'vrijheid' in de Amerikaanse verkiezingscampagne, de Waalcrossing, de psychiatrisering van de samenleving, boeken met Annelien de Dijn, 15-09-2024
15/09/2024 Duración: 52min(01:20) Vrijheid. Het lijkt hét campagnethema van de Democraten te zijn deze verkiezingen. Dat de Democraten vrijheid zo centraal stellen vinden veel Amerikaanse media verrassend, want was dat niet een typisch Republikeins thema? Niet per se, zo weet Annelien De Dijn. (15:14) 80 jaar geleden staken 260 soldaten de Waal over als onderdeel van Operatie Market Garden. Deze Waalcrossing wordt komende week herdacht met een enorm re-enactment. Te gast zijn Robin Rustenburg, initiatiefnemer, en Esmee Kokhuis, kleindochter van de enige Nederlander die meedeed. (29:04) De column van Micha Wertheim. (32:37) Tegenwoordig is het heel normaal om openlijk over mentale gezondheid te praten, maar 60 jaar geleden was dat heel anders. Gemma Blok onderzocht die verandering en ziet een psychiatrisering van de maatschappij. (45:01) Historische boeken met Annelien de Dijn. Zij bespreekt: - Eric Storm, Nationalisme - Roman Krznaric, Geschiedenis voor morgen Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister
-
2e uur: Open Monumentendag, boeken met Fresco Sam-Sin, Het Spoor Terug: Tussen voet en Aarde, 08-09-2024
08/09/2024 Duración: 52min(00:46) Volgend weekend is het weer open monumentendag en dan kan je op plekken binnenkijken die normaal nooit geopend zijn voor het publiek. Maartje Duin, maker van onze podcast-serie Mina en Mevrouw, tipt een plek die met de serie te maken heeft. (06:40) Boeken met Fresco Sam-Sin. (20:52) In Het Spoor Terug: Tussen voet en Aarde hoor je de geschiedenis van de straatbedekking. Marten Minkema bewandelt de straten van Amsterdam en Londen met Thomas A.P. van Leeuwen, auteur van het nieuwe boek ‘The Thinking Foot – A Pedestrian Study of Paving’. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/08-09-2024.html#
-
1e uur: Tanks in Nederland, Bekendmaking Shortlist Libris Geschiedenisprijs, De column van Suzanna Jansen, Beetlejuice en de gothic-film, Stoute Schoenen, 08-09-2024
08/09/2024 Duración: 52min(02:00) Donderdag werd bekendgemaakt dat Nederland na dertien jaar weer eigen tanks krijgt, terwijl we juist een historisch ambivalente relatie hebben met de tank. Te gast om dit te duiden is militair historicus Wim Klinkert. (15:36) Elk jaar reiken we in OVT de Libris Geschiedenis Prijs uit aan historische boeken voor een algemeen publiek. Juryvoorzitter van dienst is Gerdi Verbeet; zij maakt bekend welke 5 historische boeken de shortlist hebben gehaald. (29:31) De column is van Suzanna Jansen. (33:28) Beetlejuice Beetlejuice is sinds afgelopen donderdag in de bioscoop te zien. Regisseur Tim Burton geldt als koning van de gothic-film. Waarom is het genre zo populair, en hoe lang is dat al? Julius Koetsier, filmjournalist en hoofdredacteur van filmmagazine Schokkend Nieuws is te gast. (42:42) Historicus Bart van Loo trok voor zijn nieuwste boek zijn ‘stoute schoenen’ aan en trad letterlijk in de voetsporen van de Bourgondiërs. Hij trok langs alle plekken uit de Bourgondische geschiedenis om het ve
-
2e uur: Brandende aarde, Het Spoor Terug: Kwakzalverij, 01-09-2024.
01/09/2024 Duración: 51min(00:32) Komende week verschijnt het boek De brandende aarde van Sunil Amrith, waarin hij koloniale geschiedenis combineert met ecologiegeschiedenis. Amrith beargumenteert dat die combinatie de enige manier is om te begrijpen wat er echt is gebeurd. Is dat zo? We vragen het aan Larissa Schulte Nordholt, verbonden aan de vakgroep ecologiegeschiedenis van de Wageningen Universiteit, en aan Tristan Mostert die aan de Universiteit Leiden onderzoek doet naar koloniale geschiedenis. (17:13) In het Spoor Terug een documentaire over het begin van de strijd tegen kwakzalvers. In 1881 werd De Vereniging tegen de Kwakzalverij opgericht door de broers Gerard en Vitus Bruinsma. Een van de mensen tegen wie de vereniging zich keerde was Peter Stegeman, beter bekend als ‘Het Staphorster Boertje’. Een man voor wie mensen uit het hele land kwamen om genezen te worden. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/01-09-2024.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/01-09-2
-
1e uur: Niet aanraken, Samizdat, de bezette Westelijke Jordaanoever, 01-09-2024.
01/09/2024 Duración: 51min(02:21) Afgelopen week was het weer raak: een nieuwsgierig 4-jarige museumbezoeker die benieuwd was wat er in een 3,500 jaar oude kruik zat – trok deze per ongeluk van zijn sokkel. Het idee dat je van kunst moet afblijven is betrekkelijk nieuw. Kunsthistorica Lieke Smits is te gast. (14:30) In Rusland is sinds de oorlog in Oekraïne de censuur heviger dan ooit. Kranten moesten sluiten, journalisten vertrokken naar het buitenland en onafhankelijk nieuws lijkt Rusland niet of nauwelijks meer te bereiken. Evenzo zijn er ook al 300 jaar Russen die aan die censuur proberen te ontsnappen met zogenaamde clandestiene uitgaven; de samizdat. Emeritus hoogleraar Russische literatuur en cultuur Emmanuel Waegemans is te gast. (28:18) De column van Nelleke Noordervliet (31:40) Met drones, vliegtuigen, bulldozers en honderden militairen lanceerde het Israëlische leger afgelopen woensdag de grootste operatie in 20 jaar in de bezette Westelijke Jordaanoever. Het doel is om met het gewapende Palestijnse verzet aldaar af te r
-
2e uur: OVT op Reis: Carolien Stolte in India, De Grote Kerk, Het Spoor Terug: Vakantieparken, 25-08-2024.
25/08/2024 Duración: 52min(00:53) De Grote Kerk Naarden wordt vanaf 26 augustus voor een week tot onderzoekslab gebombardeerd. De kerk staat bekend om de rijke zestiende-eeuwse plafondschilderingen, uniek in Noord-Europa vanwege de schaal en de kwaliteit. Dat gewelf zal nu via een 25 meter hoge stellage door jonge onderzoekers en studenten in kaart worden gebracht, door er een digitaal 3D-model van te maken. Het is voor het eerst dat in Nederland zo’n 3D-model van deze schaal wordt ingezet. Historicus Sanne Frequin en Daantje Meuwissen komen vertellen over hoogtevrees, en het belang van het project. (11:30) Deze week gaat OVT op reis met Carolien Stolte. Reizende door India stuitte ze middenin de jungle op een metershoog standbeeld van een Indiase vrijheidsstrijder. Wie was deze man? En wat heeft zich daar ruim tweehonderd jaar geleden afgespeeld? (21:37) Het Spoor Terug: de eerste campings begonnen een eeuw geleden uit idealisme. Al snel verschenen er huisjes bij, zodat ook gezinnen mee konden doen zonder dure kampeeruitrusting.
-
1e uur: De derde kandidaat, Verborgen Verleden #5: Een wereld valt uiteen, 25-08-2024.
25/08/2024 Duración: 52min(01:00) Afgelopen vrijdag trok de derde presidentskandidaat zich terug. Kan Robert F. Kennedy, de neef van de vermoorde ex-president John F. Kennedy toch nog invloed hebben op de verkiezingen? Amerikakenner Casper Thomas schuift aan om te praten over de geschiedenis van derde kandidaten. (12:07) Lezers van Chinua Achebe’s klassieker Een wereld valt uiteen zullen hem nooit vergeten. Okonkwo. Vamba Sherif en Raf Njotea zijn te gast. Njotea maakte een podcast over zijn vader, die in de jaren zeventig naar België emigreerde. “En als je over mijn vader praat”, aldus Njotea, “dan is Okonkwo nooit ver weg.” Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/25-08-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/25-08-2024.html)
-
2e uur: OVT op Reis: Camilla de Koning in Puerto Rico, Het Spoor Terug: Alles voor de wetenschap, 18-08-2024
18/08/2024 Duración: 51min(00:57) Deze week neemt historicus Camilla de Koning OVT mee op reis naar de bergen van Puerto Rico. De koffieplantages daar draaiden vroeger op slavenarbeid, maar zijn nu juist een manier voor de lokale bevolking om hun identiteit terug te winnen. (12:59) Deze zomer in het Spoor Terug: herhalingen van historische documentaires van makers buiten OVT. Vandaag een aflevering van ‘Alles voor de wetenschap’, een podcastserie over vergeten vrouwelijke wetenschappers, gemaakt door Edda Heinsman voor de NTR. We hebben gekozen voor afl 3 over Antonia Korvezee. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/18-08-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/18-08-2024.html)
-
1e uur: Waarom Indonesië een nieuwe hoofdstad krijgt, Verzonnen Verleden #4: Heren van de thee, 18-08-2024
18/08/2024 Duración: 52min(01:17) Hoogstwaarschijnlijk wordt het op 17 augustus officieel: Indonesië krijgt een nieuwe hoofdstad. Een gloednieuwe stad op het eiland Borneo, Nusantara geheten. Philip Dröge is historicus en auteur van Moederstad: Jakarta, een familiegeschiedenis, en hij is te gast. (11:34) Heren van de thee is een meeslepende vertelling die de lezer onderdompelt in de levens van enkele Nederlandse plantersfamilies op Java. Nelleke Noordervliet en Dik van der Meulen zoeken een verklaring voor de minachting waarmee in Nederland doorgaans wordt gesproken over de historische roman. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/18-08-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/18-08-2024.html)
-
2e uur: OVT op Reis: Daniel Soliman in Egypte, Het Spoor Terug: Luciana, huisvrouw in verzet, 21-07-2024
21/07/2024 Duración: 52min(00:43) Het Egyptische Deir el-Medina werd gesticht tussen 1500 en 1100 v.Chr. door arbeiders die daar aan koninklijke graven werkten. Het is nu een archeologische hotspot. Egyptoloog Daniel Soliman vertelt meer. (12:45) Voor de familie was het duidelijk: Jan Bokma was de verzetsheld en echtgenote Luciana de huisvrouw. Een onverwachte e-mail van de Italiaanse journalist Daniela Tasca, gericht aan de Noémi Prent, achterkleindochter van Jan en Luciana, veroorzaakt een eerste barst in dat beeld. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/21-07-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/21-07-2024.html)
-
1e uur: Dik zijn als medisch probleem, Verborgen Verleden #3: Gejaagd door de wind , 21-07-2024
21/07/2024 Duración: 52min(01:06) Deze week adviseerde het Nederlandse Zorginstituut de minister om medicijn Wegovy niet te gaan vergoeden bij obesitas. Sinds wanneer is dik zijn een medisch probleem? Dat weet Jon Verriet, cultuurhistoricus, gespecialiseerd in de geschiedenis van dieetcultuur. (12:28) “Het Noorden won de oorlog, maar het Zuiden won de strijd om de geschiedenis,” zo zegt men in Amerika over de burgeroorlog. Het belangrijkste wapen in deze cultuurstrijd is misschien wel de roman Gejaagd door de wind van Margaret Mitchell. Te gast hierover zijn Dominique van Varsseveld en Gustaaf Peek. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/21-07-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/21-07-2024.html)