Ovt

(01:19) Afgelopen week werd de genocide in Srebrenica voor het eerst wereldwijd herdacht. Terwijl tienduizenden bezoekers daar bij de begraafplaats en het museum verwacht werden, dreigen andere plaatsen van herinnering te verdwijnen. Marjolein Koster is te gast. (17:52) OVT op reis gaat naar de Braziliaanse stad Recife, waar de eerste synagoge in Zuid-Amerika is gebouwd door Nederlandse Joden. Mariana De Campos Françozo, gepromoveerd op de Nederlands-Braziliaanse koloniale geschiedenis, is te gast. (31:17) In de zomer laten we historische documentaires horen die niet voor OVT gemaakt zijn. Dit keer een aflevering van Ongesigneerd uit 2018, een podcast over onopvallend design. In deze aflevering: het paspoort. Een verhaal met een dubieuze glansrol voor de ambtenaar en collaborateur Jacob Lentz, de bedenker van het bevolkingsregister en het persoonsbewijs. Gemaakt door Tjitske Mussche en Laura Stek.

(00:35) Om middernacht onze tijd is er tijdens een campagne-evenement een moordaanslag gepleegd op de Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump. Een schutter raakte Trump aan zijn oor, waarna de dader werd doodgeschoten door een sluipschutter. Te gast is Kenneth Manusama, jurist en Amerikanist. (06:39) Verzonnen verleden, aflevering 2: De klokkenluider van de Notre-Dame gaat niet alleen over Quasimodo, maar ook over de Notre-Dame waar deze klokkenluider woont en over de tijd waarin Frankrijk zich volgens auteur Victor Hugo op haar hoogtepunt bevond: de middeleeuwen. Te gast over dit boek zijn Jan van Aken en Sanne Frequin. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/14-07-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/14-07-2024.html)

(00:47) Deze week neemt onze vaste boekrecensent en Mantsjoeroloog Fresco Sam-Sin ons mee naar de bergen van Guizhou in het zuidwesten van China, een bijzonder gebied dat ooit als onbereikbaar en gevaarlijk werd beschouwd. (15:39) Deel twee van het verhaal over Jan Ernst Matzeliger, de man die tot slaaf werd gemaakt op een plantage in Suriname en uiteindelijk uitvinder werd van de revolutionaire schoenzwikmachine in de Verenigde Staten. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/07-07-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/07-07-2024.html)

(01:07) Het blinkt met millennia-oud goud en zilver in het Drents Museum vanaf 7 juli. Dan opent de tentoonstelling Dacia – Rijk van goud en zilver. Wie waren de Daciërs? En waarom levert hun geschiedenis tot op de dag van vandaag spanningen op in Oost-Europa? Dat vertelt Irini Biezeveld. (12:53) Een epische historische roman vol seks, moordpartijen en machtspolitiek over het leven van een historicus. De Britse schrijver Robert Graves schreef met ‘Ik, Claudius’ misschien wel de bekendste historische roman aller tijden. Te gast over dit boek zijn Olivier Hekster en Willemijn van Dijk. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/07-07-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/07-07-2024.html)

2e uur: Het presidentieel debat, het begin van de Olympische spelen, Het Spoor Terug: De uitvinder van Twijfelachtig (00:48) Afgelopen donderdag vond het eerste presidentieel debat plaats. Het zorgde voor onrust binnen de Democratische Partij. Niet zonder reden; in de geschiedenis van de Amerikaanse democratie zijn debatten vaak bepalend geweest. We praten hierover met Amerikanist Sara Polak. (11:56) Na exact 100 jaar keren de Olympische Spelen deze zomer terug naar Parijs. Inmiddels is het een groots en gelikt evenement, maar daar zag het in de beginjaren helemaal niet naar uit. Met historicus Ivo van de Wijdeven keren we terug naar die tijd. (22:53) Een verhaal over Jan Ernst Matzeliger, de man die tot slaaf werd gemaakt op een plantage in Suriname en uiteindelijk uitvinder werd van de revolutionaire schoenzwikmachine in de Verenigde Staten. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/30-06-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/30-06-2024.htm

(01:40) Het herdenkingsjaar slavernijverleden wordt tijdens Keti Koti afgesloten. Wat is eigenlijk de geschiedenis van deze herdenking? Jules Rijssen, gespecialiseerd in cultureel erfgoed, en Markus Balkenhol, gepromoveerd op herdenken van slavernij, zijn te gast. (24:43) De column is deze week van John Jansen van Galen. (28:31) Frankrijk ging 30 juni naar de stembus. Een overwinning van extreemrechts ligt op de loer. Marijn Kruk schreef over de 'populistische revolte' in zijn nieuwe boek 'Opstand' en is te gast. (40:10) Fresco Sam-Sin bespreekt 3 historische boeken: - Erika Prins - Het Indische licht   - Egbert Fortuin – Indische adel   - Zeinab Badawi (vert. Bep Fontijn) - Afrika Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/30-06-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/30-06-2024.html)

(00:53) Precies 50 jaar geleden kwam het kookboek Eten van Moeder Aarde in Nederland op de markt. Met wereldwijd 3,5 miljoen verkochte exemplaren zou het voor een revolutie zorgen in hoe veel mensen over eten nadenken. Dirk-Jan Verdonk legt uit wat er zo bijzonder aan het boek is. (10:09) Het fijne aan schrijven voor kinderen, zegt Imme Dros, is dat je een groot probleem simpel kunt neerzetten. En dat doet ze in haar nieuwe jeugdboek Ada: Gevangen op twee eilanden. Imme Dros is te gast om over het verhaal te vertellen. (22:37) Het Spoor Terug: De grootmoeder van Reggie Baay werkte begin twintigste eeuw als contractarbeider in Deli op Sumatra. Wanneer hij haar verhaal uitpluist komt hij erachter dat contractarbeid niet zo vrijwillig is als het klinkt. Deel 3 van de serie ‘Verborgen Verbanden’.

 (01:49) Of je nou zelf gelovig bent of niet; het idee van een God is te begrijpen. Maar waarom geloven mensen eigenlijk in de duivel? In het boek 'Satan', laten een aantal Belgische academici hun licht schijnen op deze vraag. Een van hen, Danny Praet, is te gast. (15:53) Marjolein Faber, raakte in opspraak door haar uitspraken over de 'omvolkingstheorie'. Hoewel de theorie al ongeveer twintig jaar in Nederlandse radicaal rechtse kringen circuleert heeft ze internationaal een langere geschiedenis. Historicus Annelotte Janse is te gast. (27:49) De column is deze week van Abdelkader Benali. (31:36) De grammofoonplaat is een van de beroemdste uitvindingen van de 19e eeuw. Maar wat waren eigenlijk de allereerste plaatjes? Samen met restaurateur Harry Coster heeft verzamelaar Rinus Blijleven de eerste opnames bijeengebracht. Hij is te gast.  (43:00) Wim Berkelaar bespreekt 3 historische boeken: -          Salman Rushdie (vert. Karina van Santen en Martine Vosmaer)  - Mes. Gedachten na een poging tot moord -

(00:48) Afgelopen week luidde de noodklok over de gevaren van 'hairrelaxers', chemische middeltjes waarmee je kroeshaar kan ontkroezen. Er is bewezen dat ze de kans op kanker vergroten. Maar wat is eigenlijk de geschiedenis achter dat ontkroezen? Nelly Dos Reis is te gast. (10:00) Ballonnen met poep en mega luidsprekers waaruit K-pop blèrt. Het zijn de meest recente escalaties aan de grens tussen Noord- en Zuid-Korea. Het klinkt wellicht bizar, maar wanneer we K-Pop als cultureel paradepaardje zien is het wellicht zo gek nog niet. Te gast is Remco Breuker. (20:57) Het Spoor Terug: De grootmoeder van Reggie Baay werkte begin twintigste eeuw als contractarbeider in Deli op Sumatra. Wanneer hij haar verhaal uitpluist komt hij erachter dat contractarbeid niet zo vrijwillig is als het klinkt. Deel 2 van de serie ‘Verborgen Verbanden’. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/16-06-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/16-06-2024.html)

(01:55) In Duitsland, waar het EK dit jaar plaatsvindt, wordt rond ieder voetbaltoernooi traditiegetrouw gedebatteerd over hoeveel vlagvertoon gepast is. Dit jaar is de spanning daarover misschien zelfs wel groter dan het in decennia was, aldus Laurens Bluekens. Hij is te gast. (13:14) De ideologie van het christelijk-nationalisme, die stelt dat Amerika ten diepste een christelijke natie is, wint de laatste jaren aan invloed. Maar waar komt dat idee van Amerika als uitverkoren land eigenlijk vandaan? Te gast daarover is historicus James Kennedy. (26:49) De column is deze week van Suzanna Jansen. (30:25) Iemand met ballen is stoer en sterk en laat niet zomaar over zich heen lopen. De eigenschappen die toegedicht worden aan de ballen, worden doorgaans geassocieerd met mannelijkheid. Jesse Beentjes schreef hij het boek Minderman dat deze week verscheen, en is te gast.  (42:31) Bart Funnekotter bespreekt 3 historische boeken: - Niek van Sas – De wentelende eeuw - Patrick Joyce (vert. Rob Kuitenbrouwen en Fr

(01:06) Deze week werden in de UK nieuwe bankbiljetten gepresenteerd met daarop koning Charles. Maar waarom worden vorsten eigenlijk afgebeeld op geld en vanaf wanneer is dat het geval? Met historicus Pim Möhring, conservator van de Numismatische collectie van DNB. (12:56) Het laatste boek van socioloog Waldo Heilbron pleit voor andere perspectieven op koloniale geschiedenis. Wat kunnen we, tijdens het herdenkingsjaar slavernijverleden, leren van zijn nalatenschap? Miguel Heilbron, mede-oprichter The Black Archives vertelt. (25:19) Het Spoor Terug: De grootmoeder van Reggie Baay werkte begin twintigste eeuw als contractarbeider in Deli op Sumatra. Wanneer hij haar verhaal uitpluist komt hij erachter dat contractarbeid niet zo vrijwillig is als het klinkt. Deel 1 van de serie ‘Verborgen Verbanden’. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/09-06-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/09-06-2024.html)

(01:40) Confrontaties tussen mens en bizon komen regelmatig voor. Het dier verenigt het gehele politieke spectrum van de VS als nationaal symbool, terwijl het eerst tot aan het randje van uitsterven werd gebracht. Te gast is Casper Thomas over de roerige geschiedenis van de bizon. (14:00) Duitsland vormt een van de pilaren van de EU, en gaat zondag as naar de stembus. Voor de radicaal-rechtse AfD is een grote overwinning voorspeld. Waarom heeft de partij juist in de voormalige DDR zoveel aanhang gevonden? Annette Birschel geeft duiding. (28:24) De column is deze week van Micha Wertheim. (32:50) Op 10 juni 1924 werd de Italiaanse Giacomo Matteotti vermoord, door een fascistische knokploeg. Hoe wordt er 100 jaar later naar de moord op de anti-fascistische Matteotti aangekeken? Te gast hierover is historicus Arthur Weststeijn. (41:48) Nadia Bouras bespreekt 3 historische boeken: - Marcel van Engelen – De Stad - Ana van Es - De Bagdad-Berlijnexpress - Hallie Rubenhold - De vijf van Whitechapel Meer info

(00:40) Tussen 1860 en 1996 boden de Zusters van de Goede Herder onderdak aan 'gevallen' meisjes. Het was een jeugd die bij veel vrouwen diepe littekens achterliet. Britta Hosman maakte een documentaire over oa. het verhaal van Roos te Riet. Ze zijn te gast. (20:05) “Mishandeld door man of vriend.. Je kunt weg, als je wilt”. Die tekst stond op het eerste affiche waarmee de stichting Blijf van m’n lijf zich 50 jaar geleden bekend maakte. Christianne Alvarado reconstrueert het begin van dit instituut in 'Het probleem de wereld in. 50 jaar Blijf van m'n lijf'.  Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/02-06-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/02-06-2024.html)

(01:20) Afgelopen maand trok de Verenigde Staten een rode lijn: geen aanval op Rafah. Toch ging Israël deze week in de aanval. Het is een ontwikkeling die naadloos past in de geschiedenis van de diplomatieke ‘rode lijn’, aldus historicus Ivo van de Wijdeven. Hij is te gast. (13:39) Sinds deze week is de film 'Maria Montessori' in de bioscoop. Daarin wordt een onderbelicht deel van haar leven getoond: wat deed ze voor ze haar revolutionaire onderwijsmethode ontwikkelde? Joke Verheul is te gast. (25:50) De column is deze week van Nelleke Noordervliet. (29:48) We worden allemaal als Europeaan geboren; tenminste, als we onze paspoorten mogen geloven. Toch lijkt de verbondenheid met Europa bij kiezers steeds minder te resoneren. Hoe kunnen we dit historisch plaatsen? Europeaan Thomas Huttinga vertelt.  (40:52) Sanne Frequin bespreekt 3 historische boeken en een website: -        Marion Anker – Kunstbunkers en cultuurkaravanen -        Jacob van Maerlandt (vert. Ingrid van Biesheuvel) - Der Naturen Bloeme

(00:46) Uit nieuw onderzoek blijkt dat er vroeger een rivier stroomde langs piramides die nu midden in de woestijn staan. Is dit het laatste puzzelstukje in het eeuwenoude vraagstuk; hoe zijn de iconische graftombes gebouwd? Egyptoloog Daniel Soliman is te gast. (08:53) Annelien de Dijn bespreekt 3 historische boeken en een website: -          Joshua Livestro - Een volmaaktere unie -          Hein de Haas - Hoe migratie echt werkt -          Michael Wolff - De val (18:30) In 1668 trekt VOC-dienaar H. van Reede het binnenland van India in op diplomatieke missie. Maar de opdracht verloopt niet voorspoedig. Luister naar een verhaal met opstandige olifanten, schofferingen en sluikse hovelingen in Het Spoor Terug: Missie Madurai.  Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/26-05-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/26-05-2024.html)

(01:24) Deze week kondigde o.a. Ierland aan de Palestijnse staat te gaan erkennen. Ierland is al langer pro-Palestijns. Welke geschiedenis zit hier achter, en hoe ziet die solidariteit er uit? Hierover is Ierland-historicus Joost Augusteijn te gast. (13:23) Deze week werd aangekondigd dat nieuwe adopties uit het buitenland onmiddellijk worden stopgezet. Het is een nieuwe wending in een debat over adoptie dat al sinds de 19e eeuw loopt. Marlou Schrover is te gast om deze geschiedenis uiteen te zetten. (24:34) De column is deze week van Abdelkader Benali. (28:02) Nerd worden genoemd, dat was lang niet iets om te vieren. Toch is dat precies wat dit weekend gebeurt op Nerdland Festival. Historicus Laurens Bluekens ziet het als het bewijs van de opvallende emancipatie van de nerd.  (40:24) De eerste protestpartij in Nederland wordt vaak geplaatst rondom de komst van Pim Fortuyn. Maar de eerste proteststemmers zag je al veel eerder. Wat kunnen we van de democratische cultuur uit de jaren '20 leren? Historic

(01:03) Het internationaal recht staat steeds meer onder druk in tijden van grote spanningen. Ex-diplomaat Benjamin Duerr schreef het boek 'De droom van Den Haag' over de eerste vredesconferentie. Hoe gaven ze vorm aan het idee om een einde aan alle oorlogen te maken? (14:56) Deze week Het Spoor Terug: Een portret van tuinarchitect Mien Ruys. Voor sommigen een onbekende, voor anderen een legende. Met haar vooruitstrevende ontwerpideeën inspireerde ze mensen binnen en buiten haar vakgebied. Gemaakt door Laura Stek en Ella Meng. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/19-05-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/19-05-2024.html)

(01:21 Een botsing tussen kamervoorzitter Martin Bosma en Volt-leider Laurens Dassen zorgde deze week voor ophef door hun verschillende definities van de term 'extreemrechts'. Wat valt er onder en hoe kunnen we de verwarring historisch verklaren? Koen Vossen vertelt.  (12:40) De column is van John Jansen van Galen  (17:16) Dat de natuur onder druk staat, kun je zo ongeveer elke dag in de krant lezen. Dat beseffen we allemaal. Maar dat besef is iets wat de afgelopen eeuwen maar langzaam doordrong. Hans Mulder schreef 'Verhalen van de natuur' over deze ontwikkeling en is te gast.  (31:25) De Rubik's cube viert zijn 50e verjaardag! De Hongaarse architect Ernő Rubik bedacht de wereldberoemde puzzelkubus in 1974. Hoe kwam hij op het idee? En waarom blijft de kubus toch zo geliefd in deze digitale wereld? Wiskundige Vincent van der Noort is te gast.  (40:54) Fresco Sam-Sin bespreekt 2 historische boeken en een website:  Christophe Boltanski - King Kasaï  Frank Dragtenstein - Kaási de rebellenleider  http://Dis

(00:47) Veel te lang vertrouwden historici blindelings op verhalen die zijn opgetekend door mannen met macht, stellen Karwan Fatah-Black en Camilla de Koning in 'Ooggetuigen van de Nederlandse slavernij'. Hoe veranderen de perspectieven op slavernij in het nieuwe boek? (15.50) Deze week Het Spoor Terug: Van de Molukkers die hier in de jaren 50 aankwamen woont het merendeel nog in Nederland. Maar een deel is ook teruggegaan. Hoe is het ze vergaan? Jakob Koolschijn verbleef op de Molukse eilanden en ging in gesprek met de terugkeerders. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/12-05-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/12-05-2024.html)

(01:42) Amerika is al jaren de grootste wapenleverancier van Israël, maar deze week werden de leveringen stopgezet. Gaat Israël zelfs voor de Amerikaanse regering te ver? Zondag vertelt Peter Malcontent over de geschiedenis van het bondgenootschap. (17:48) In zijn nieuwe boek ‘Van appeljood tot zuurjood’ schetst Ewoud Sanders 40 portretten van joodse straatventers. Jarenlang waren ze niet weg te denken uit het straatbeeld, maar nu kunnen we ons er weinig bij voorstellen. Wie waren deze mensen? Sanders is te gast. (28:35) De column is van Micha Wertheim. (31:28) Op het Met Gala schuifelde Kim Kardashian over de rode loper met een erg strak ingesnoerde taille. Het zorgde voor veel kritiek; het korset heeft namelijk een nogal onvriendelijk imago. Drukt het de vrouw in een keurslijf? Modehistoricus Birthe Weijkamp is te gast. (42:41) Bart Funnekotter bespreekt drie historische boeken: - Peter Longerich - De Sportpalastrede 1943 - Florian Illies - Betoverende stilte - Adrian Goldsworthy - Rome en Perzië Mee