Onderweg

‘Waarom zou de liefde die ik voel niet van de Here zijn?’ In Onderweg praat Elsbeth Gruteke in deze week van de Nashville-verklaring met Teus Dorrepaal, lid van de Provinciale Staten voor het CDA. Hij schreef de grotendeels autobiografische roman 'Praat er maar niet over', met als ondertitel: Een leven van verwerping en aanvaarding. Teus groeit op in bevindelijke kringen en komt er al op jonge leeftijd achter dat hij niet zo is als de andere jongens. Hij droomt over de bakkersknecht, vertelt de droom aan zijn moeder, maar die zegt dat hij er maar beter niet over kan praten om de Here geen verdriet te doen. Vanaf dat moment leeft hij met een geheim. Dat heeft hij nu opgeschreven in 'Praat er maar niet over.' Naast dat het boek besproken wordt gaat het natuurlijk ook over de actualiteit, want die raakt hem als geen ander. Dorrepaal is boos en verdrietig om de Nashville-verklaring, want richting de kerk waar hij bij wil horen moet hij zichzelf verdedigen en tegen de buitenwereld moet hij de kerk verdedigen.

'Het is een heidens werk om christenen te bekeren' Dominee Rob Visser is de eerste Onderweg-gast van 2019. Voor hem was 2018 een bijzonder jaar, hij ging met domineespensioen en werd geridderd voor zijn werk op Amsterdam IJburg! Zelf noemt hij dat lintjesmoment het meest ongemakkelijke uur van zijn leven. In 2019 is het tien jaar geleden dat hij landelijk in het nieuws kwam door de aanslag op Koninginnedag 2009 in Apeldoorn. Elsbeth Gruteke blikt in dit gesprek terug op die tijd, op de tijd in Amsterdam, maar ook vooruit, op de toekomst van de kerk.

‘Ik ben niet bang voor de dood, niet iemand die dat ziet als een lelijke onderbreking’ In de laatste uitzending van Onderweg van 2018 praat Elsbeth Gruteke met cabaretier Freek de Jonge, die dit jaar zijn vijftigjarig jubileum als professioneel theatermaker viert en komend jaar 75 jaar wordt. Op 8 november 1968 deed hij samen met Bram Vermeulen als duo Neerlands Hoop mee aan het Camaretten-festival in Delft. De rest kunnen we inmiddels geschiedenis noemen. Tientallen voorstellingen, televisieprogramma's, boeken, liedjes en films volgen. Ook dit jaar zat hij niet stil, zo 'woonde' hij samen met echtgenote Hella anderhalve maand lang van 10 uur 's morgens tot 5 uur 's middags in het Groninger Museum waarbij ze samen live optraden, gesprekken hadden met tal van mensen, interviews hielden met BN'ers en er ook voorstellingen waren van anderen. Inmiddels toert hij met een nieuwe solovoorstelling door Nederland; De Suppoost. Met Freek blikt Elsbeth terug op dit jaar, praat ze over de secularisatie van Nederland e

'Als ik moet stoppen moet God het toch echt duidelijker zeggen' In Onderweg vertelt zangeres Kinga Bán over haar vertrek bij Sela, over haar ziekte en over afscheid nemen. Gedwongen door haar ziekte, nam Kinga een jaar geleden afscheid van Sela. Wel blijft ze solo-optredens geven. 'Wat fluistert vandaag' Het tempo van Sela werd te hoog voor de zieke Kinga, waardoor haar vertrek onvermijdelijk was. “Het is niet dat ik niet meer kan zingen. Maar voor mij kon Sela niet meer.” Kinga vroeg zich af wat ze verder kon doen, want ze zong nog steeds graag. Met een aantal anderen besloot ze daarom nieuwe liedjes te schrijven, die kort daarna op cd worden uitgebracht. “Als ik nu muzikanten spreek die daaraan hebben meegewerkt, vragen ze zich soms nog af hoe we dat eigenlijk zo snel hebben gedaan. Meestal doe je een of twee jaar over een album. Nu maakten we de cd Wat fluistert vandaag in een maand of twee. Het ging echt heel rap.” Operatie Er volgt een serie solo-optredens, maar als de laatste twee Vandaag-co

‘Ga die woestijn maar gewoon door en wacht op de Heer’ In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met Remmelt Meijer. Aan de ene kant wordt hij knettergek van de kerk, maar aan de andere kant zet hij zich met hart en ziel in voor de kerk van morgen. Hij houdt zich bezig met de vraag: Hoe bereiken we grensgangers, mensen die wel willen geloven, maar die zich niet persé aan willen sluiten bij een kerk. Over geloven en de kerk zei hij: Als ik geen dominee word, dan stop ik ermee! Hij werd ook dominee, maar moest op een gegeven moment stoppen als predikant. Maar het werken met kerken liet hem niet los en, na een poosje eerst in de seculiere wereld gecoacht te hebben, werd er vanuit kerkelijke kringen toch weer aan hem getrokken. Nu coacht hij in allerlei gemeenten in Nederland en pioniert hij in Amsterdam! In het gesprek gaat het over zijn levensweg, zijn loopbaan, over de kerk en de toekomst van geloven.

‘Jij bent er voor je kind en niet andersom’ Ze schreef over de geboorte van Judah een column die veel reacties opriep. 2018 is een bijzonder jaar voor haar, want naast de komst van Judah, verscheen er ook een boek van de hand van Verkerk. Samen met Margo den Ouden schreef ze 'De Ware Worden.' Ze groeide op in een reformatorisch milieu, voltooide een master Midden-Oosten studies en kwam op een bijzondere manier in de journalistiek terecht. Door een godservaring op Opwekking toen ze dertien was, was ze twee maanden 'verliefd op God', nu jaren later is de verliefdheid weg, maar is God nooit meer weggegaan en Rinke keerde haar rug nooit naar Hem toe. In het gesprek gaat het over relaties in deze tijd, hoe in het Midden-Oosten een deel van haar wakker wordt dat in Nederland slaapt, over wat het vervolg wordt van 'De Ware Worden’ en hoe de macht van God zichtbaar wordt in Judah die het syndroom van Down heeft.

‘Ook de Koptische Kerk is een echte uitdrukking van het lichaam van Christus’ In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met Jos Strengholt. In de jaren negentig was hij bijna onafgebroken te horen in nieuwsprogramma's op de Nederlandse radio. In die tijd was hij journalist in Caïro en deed hij verslag van de Golfoorlog. Daarna werd hij onder meer ondernemer, maar werd ook doctor in de theologie en anglicaans priester. Nu reist hij nog elke maand terug omdat hij bezig is met het opzetten van een opleiding voor kopten. Hij woonde bijna twintig jaar in Egypte en maakte ook de rellen van de afgelopen jaren mee en liep mee in demonstraties. De Koptische Kerk heeft zijn hart en in het gesprek gaat het onder meer ook over zijn kijk op deze kerk en de manier waarop westerse christenen naar deze broeders en zusters in het Midden-Oosten kijken..

'Alle Bijbelse geschriften zijn literatuur' In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met hoogleraar, theoloog en radio-commentator Bert Jan Lietaert Peerbolte. Al jarenlang bestudeert hij de Bijbel en historische geschriften. In de loop van de jaren is zijn kijk op de Bijbel drastisch veranderd en hij noemt de manier waarop veel christenen de Bijbel lezen, namelijk als een boek met letterlijk gebeurde geschiedenis, een historische misvatting. Daarover, over de encyclopedie waar hij met onder andere Paul van Geest aan werkt, over zijn klarinethobby en over nog veel meer gaat het in het interview.

'Kunst en religie horen vanaf de prehistorie bij elkaar' In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met Feije Duim. Na zijn pensionering dit jaar schoof hij weer de schoolbanken in. Na jarenlang actief te zijn geweest als 'zendelaar' voor onder andere Kerk in Actie ging hij naar de Kunstacademie in Groningen. Terwijl zijn klasgenoten alles nog moeten ontdekken heeft Feije jarenlang in Indonesië gewoond, was hij medeverantwoordelijk voor de Israël-Palestina nota van de PKN en reisde hij door het Midden Oosten om kerken in bijvoorbeeld Syrië te steunen. Eigenlijk wilde hij al meteen na de middelbare school naar de kunstacademie, maar toen werd hij niet toegelaten. Nu jaren later, is hij bezig met 'total art', conceptkunst, zeefdrukken en allerlei andere creatieve uitingen. Hoe gaat hij om met de grote leeftijdsverschillen, welke rol heeft geloof in zijn kunst en hoe kijkt hij terug op zijn jaren in het buitenland?

‘We hebben weinig goed nieuws te brengen als kerk in deze tijd’ In Onderweg is de Amsterdamse studentenpastor Maarten Vogelaar te gast. Hoewel hij opgroeide in IJsselmuiden en zijn jeugd waarin alles reformatorisch was heel warm noemt voelt hij zich het best op zijn plek buiten de veilige christelijke wereld. In Amsterdam; op het snijvlak van twee werelden, geloof en ongeloof, politiek en filosofie, kerk en kroeg, geloof en wetenschap en traditie en vernieuwing. Hij merkt dat studenten helemaal niet zitten te wachten op het christelijke product, maar probeert toch in contact te komen en relaties op te bouwen met hen en op deze manier alsnog interesse voor het christelijk geloof te wekken. Zonder tradities en vaste vormen, maar kan dat eigenlijk wel en wat blijft er dan nog over? In het gesprek dat Elsbeth Gruteke met hem heeft is Vogelaar openhartig over zijn achtergrond in de Gereformeerde Gemeenten, zijn liefde voor de seculiere UvA en afkeer van de veilige christelijke zuil.

In ‘Onderweg’ spreekt Elsbeth Gruteke met de Haarlemse burgemeester Jos Wienen. In het programma reageert hij onder meer op de bedreigingen aan zijn adres en zijn keuze om zijn functie uit te blijven oefenen. Een bijzonder openhartig gesprek over zijn loopbaan, opgroeien en politiek, maar ook over de kwetsbaarheid van het bestaan en het leven in afhankelijkheid van God. Sinds enkele weken leeft Wienen ondergedoken en wordt hij streng beveiligd. Bang dat hem iets overkomt is hij niet. “Ik voel mij niet onveilig, mijn beveiliging is uitstekend. Het is heel onverstandig voor mensen als ze me iets zouden willen doen. Hij mag zelf ook niet alles weten rondom de bedreiging, maar zegt in het gesprek wel dat de dreiging uit de criminele sfeer komt. Op de vraag of hij zijn taak als burgemeester nog gewoon kan uitoefenen, antwoordt hij: “Ja, maar men zei dat het goed zou zijn als ik een ruime vakantie zou nemen.’ Daarvan heb ik gezegd: ‘Dat ga ik niet doen. Dan ga ik op de loop voor dreigementen en dat wil ik nie

In het NPO Radio 5-programma ‘Onderweg’ spreekt Elsbeth Gruteke zaterdagavond met de Haarlemse burgemeester Jos Wienen. In het EO-programma reageert hij onder meer op de bedreigingen aan zijn adres en de keuze om zijn functie als burgemeester niet neer te leggen. Een bijzonder openhartig gesprek over zijn loopbaan, opgroeien en politiek, maar ook over de kwetsbaarheid van het bestaan en het leven in afhankelijkheid van God. Onderweg, zaterdag 3 november, 22.00 uur, NPO Radio 5

'Wie zegt dat de kerk moet groeien, dat het altijd groter moet?' In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met Johan Visser, predikant van de Noorderkerk in Amsterdam. Dat hij dominee is geworden is geen vanzelfsprekendheid want in zijn jonge jaren hield hij meer van gezelligheid en puberen dan van de schoolboeken. Via de pabo, een propedeuse Engels en een studie internationale betrekkingen kwam hij toch op de opleiding theologie terecht. Daarna werkte hij tien jaar als protestants predikant in Antwerpen. Wat leerde hij van de broeders en zusters in België, wat kunnen Nederlandse protestanten leren van onze zuiderburen en waaraan moet hij weer wennen nu hij na tien jaar weer terug is in Nederland? Zomaar wat onderwerpen in dit interview dat wordt uitgezonden op NPO Radio 5. In het gesprek gaat het verder ook over de rol van de kleiner wordende kerk en zijn eigen weg van de Gereformeerde Gemeenten naar de Protestantse Kerk in Nederland.

'Gods stem is niet zo moeilijk te verstaan' In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met acteur en zanger Frederik de Groot! Hij was jarenlang op zoek. Op zoek naar iets, iets dat hem zou laten zien dat het leven zin had. Hij bezocht goeroes, deed aan hypnose, maar dat bracht hem geen rust. Die rust vond hij wel na een bijzondere ervaring op een onverwachte plek, in een kapel op een begraafplaats. Over wat er daar gebeurde, over zijn leven voor en na dat moment, over zijn grote liefde Marja en natuurlijk zijn carrière als acteur en zijn deelname aan The Voice Senior praat Elsbeth uitgebreid met De Groot.

'Ik ben nooit een normale Nederlander geworden' In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met arts, zanger en presentator Elbert Smelt. Hij werd in Peru geboren als kind van een zendelingenechtpaar. Op zijn achtste kwam hij naar Nederland en voor Elbert werd aanpassen aan anderen een soort tweede natuur. Maar ondanks dat hij zich altijd aanpaste had hij lang het idee dat hij er niet helemaal bij hoorde. Totdat een muziekleraar hem een rol in een musical gaf. Vanaf toen werd het podium zijn thuis. Met de band Trinity veroverde hij Nederlandse kerken en podia en momenteel toert de band, na een Amerikaanse tour, door Europa. In het gesprek gaat het over zijn eenzaamheid op de middelbare school, het verliezen en hervinden van geloof en de zegeningen, maar ook de nadelen van het opgroeien als zendelingskind.

'Ik voel dat ik de verantwoordelijkheid die ik draag heb gekregen' In Onderweg is Arie Koornneef te gast. Hij is sinds vorig jaar directeur van de ASN Bank, een bank waar hij zich thuis voelt als christen met idealen. Dat hij bankier is geworden is op zich al bijzonder want na een stage zei hij ooit: 'Ik ga nooit bij een bank werken.' Maar na een loopbaan bij Youth for Christ en Simavi ging hij toch aan de slag in de bankenwereld. Naast zijn dagelijks werk bij de bank is hij ook voorzitter van de kerkenraad in Amerongen en vindt hij die geloofsgemeenschap zeer belangrijk. Hoe combineert hij werk en geloof en nu hij op deze leeftijd al directeur is, wat zou hij dan nog willen bereiken? In Onderweg praat Elsbeth Gruteke een uur lang met Koornneef, over zijn jeugd, de bankenwereld, geloof en zijn ambities voor de toekomst.

'Als je een roman schrijft met de handrem erop krijg je een gedrocht' In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met schrijver en uitgever Arie Kok. Als jongen droomde hij al van een uitgeverij en na omzwervingen in de ict- en internetwereld begon hij te schrijven, hij werd hoofdredacteur van het blad Visie van de EO, en in 2016 was het zover. Hij begon uitgeverij 'Bint.' Ondertussen bracht hij ook nog een roman en een novelle uit. Dit jaar verscheen zijn nieuwste boek 'Zoete Zee'. In Onderweg een mooi gesprek over schrijven, lezen, muziek en meer!

'Ik geloof niet in toeval' In Onderweg is Han Kooreneef te gast bij Elsbeth Gruteke, hij schreef hits voor onder meer Marco Borsato, Jeroen van der Boom en Liesbeth List. Bijvoorbeeld: 'Heb Het Leven Lief', 'De Speeltuin', 'Dromen Zijn Bedrog' en 'Één Wereld'. Han groeide op als protestantse jongen in het katholieke Brabant, ging net als zijn vader rechten studeren, maar was eigenlijk veel liever bezig met muziek. Net voor hij geen werk meer had schreef hij, samen met Leo Driessen, de doorbraakhit van Marco Borsato en vanaf dat moment kon hij aan de slag met zijn grote liefde, teksten en muziek schrijven. Bijna elk jaar zit er wel een door hem geschreven nummer in The Passion en dat voor een man die vroeger dominee wilde worden. Wat wil hij met zijn muziek bereiken, waar komt zijn inspiratie vandaan en hoe werkt die inspiratie eigenlijk? Allemaal vragen die ter sprake komen tijdens deze uitzending waarin uiteraard ook veel muziek te horen is.

‘Het geloof is een enorme kracht die mensen in beweging kan zetten’ Kathleen Ferrier is net terug in Nederland, nadat ze 5 jaar met haar man in Hongkong woonde. In Hongkong en de omringende Aziatische landen zag ze hoe het Christendom groeit en een enorme power geeft aan mensen die geloven. “Wat dat betreft is Europa een achtergebleven gebied aan het worden”, verzucht ze in gesprek met Elsbeth Gruteke. “In Nederland moet je uitleggen waarom je gelooft. Dat heet moderniteit. Maar kijk naar de rest van de wereld! Dan past ons bescheidenheid.” Oud CDA-Tweede Kamerlid Kathleen Ferrier is te gast in het radioprogramma Onderweg, waarin zij vertelt over de levenslessen die ze leerde in Suriname, Chili, Hongkong en Nederland. Over haar verdriet en de donkere dagen. En over de kracht die ze toch steeds krijgt om door te gaan.

‘Je moet met elkaar in gesprek blijven’ Als kind zat hij in een Jappenkamp en sindsdien loopt de thematiek rondom oorlog en vrede als een rode draad door zijn leven. In het programma Onderweg praat Elsbeth Gruteke met oud-minister Ben Bot. Hij was minister van buitenlandse zaken in twee kabinetten en reisde de hele wereld rond om met bevriende, maar ook met leiders te praten waarbij je je bedenkingen kunt hebben. Maar dat hoort erbij als je realpoliticus bent, dan praat je ook met je buurman, waarmee je het totaal oneens bent. Welke rol speelde het geloof op de moeilijke momenten in zijn leven? Een indringend gesprek met de man die door velen als 'beste diplomaat van Nederland' wordt bestempeld.