Kees De Kort | Bnr

Met de voordracht van Stephen Miran als opvolger van de eerder opgestapte Adriana Kugler als bestuurslid van de Fed, wordt de Amerikaanse centrale bank door president Donald Trump steeds meer naar zijn eigen hand gezet. ‘Het is hem gelukt’, zegt macro-econoom Arnoud Boot. Wie is deze man? Stephen Miran is eigenlijk een uitstekende econoom.  Hij promoveerde aan Harvard University – dezelfde universiteit die zwaar onder vuur ligt van Donald Trump – nota bene bij Martin Feldstein, een van de grootste economen van de vorige eeuw en waarschijnlijk de belangrijkste die nooit de Nobelprijs kreeg.  Miran zat al in het Witte Huis, omdat hij voorzitter was van de Council of Economic Advisers. Nu neemt hij tijdelijk plaats in het bestuur van de Federal Reserve, op de stoel van Adriana Kugler, die begin deze maand opstapte. Het is een tijdelijke benoeming. Maakt dat wat uit? Op zichzelf zegt dat weinig. Maar vooraanstaande economen dachten altijd dat het voor Trump erg moeilijk zou zijn

Vanaf vandaag gelden er nieuwe Amerikaanse importheffingen voor tientallen landen. Voor Europa komen die neer op 15 procent, maar andere landen worden veel harder geraakt: India krijgt te maken met 50 procent, Zwitserland met 39 procent. ‘Daar hadden ze stiekem op 10 procent gerekend’, zegt FD-redacteur economie Marijn Jongsma. ‘Ze dachten: klein bergland, wij worden vast anders behandeld. Maar vergeet het maar.’  De tariefverhogingen gaan niet alleen in op landenniveau. Trump wil ook per productgroep heffingen invoeren, zoals op staal, aluminium, maar ook chips. ‘Hij heeft gezegd waarschijnlijk 100 procent te gaan heffen op halfgeleiders, tenzij landen flink gaan investeren in de Verenigde Staten. Of tenzij de chips daar al geproduceerd worden.’   See omnystudio.com/listener for privacy information.

De onlineactiviteiten van Ahold Delhaize waren voor het eerst volledig winstgevend, blijkt uit de presentatie van de kwartaalcijfers. Het moederbedrijf van Albert Heijn en webshop bol heeft de afgelopen kwartalen ingezet op de groei van hun online platforms, en dat lijkt windeieren te hebben gelegd. Marijn Jongsma, redacteur macro-economie bij het Financieele Dagblad: ‘Er wordt vooral veel verdiend met advertenties’.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Canada is een van de landen die er niet in geslaagd is om voor 1 augustus een deal te sluiten met president Trump. Daarom heeft Trump besloten om een importheffing van 35 procent op Canadese producten in te voeren. ‘En je zou denken dat dat hard aankomt, maar dat valt mee. De economie is niet stilgevallen’, zegt macro-econoom Edin Mujagic, die momenteel in Canada zit.   Hoe hard raken die Amerikaanse heffingen de Canadese economie dan echt?  Nou, de Canadese Centrale Bank hield onlangs een rentevergadering en besloot toen om de rente niet te verlagen. Maar als men echt zorgen had gehad over deze heffingen, hadden ze dat wel gedaan. De regering is ook al anticiperend te werk gegaan, bijvoorbeeld door de inkomstenbelasting te verlagen. Canada kan dat makkelijk doen, want de staatsschuld ligt onder de 50 procent van de economie, dus er is ruimte. Daar komt bij dat die heffing van 35 procent niet geldt voor producten die onder het handelsakkoord tussen Mexico, Canada en de VS vallen. En dat

We worden continu afgeleid door de vele ontwikkelingen. Er is chaos op allerlei gebieden, ook bewust gecreëerd door bijvoorbeeld de Verenigde Staten, zegt macro-econoom Arnoud Boot. Daardoor verliezen we het grotere plaatje uit het oog, vindt hij. ‘Eén belangrijk thema dat nu onderbelicht blijft, is het financiële systeem zelf: want hoe houdbaar is dat nog? En hoe moeten we bijvoorbeeld omgaan met nieuwe fenomenen als stablecoins?’ Wat zijn stablecoins eigenlijk? We hebben het vaak over crypto’s. Die cryptomunten, zoals Bitcoin, zijn geen geld. Het is eigenlijk niks; het zijn gecreëerde producten. Je kunt erin beleggen dus je loopt het risico geld kwijt te raken. Maar, er zijn ook stablecoins. Die lijken op crypto’s, maar zijn helemaal anders. Stablecoins zijn digitale tokens die zogenaamd volledig gedekt zijn door echte valuta, meestal Amerikaanse dollars. Dus: als je een stablecoin bezit, zou je daar één dollar voor moeten kunnen krijgen. In theori

Olivier Guersent, scheidend directeur-generaal van de afdeling mededinging van de Europese Commissie, heeft zeker een punt als hij waarschuwt tegen het principe van ‘Europese kampioenen’, zegt macro-econoom Arnout Boot. ‘De neiging om de bedreigingen in de wereld te beantwoorden met het vergroten van de eigen bedrijven leidt tot minder dynamiek, minder innovatie en uiteindelijk tot stagnatie.’ Het is ook best verklaarbaar dat Guersent juist bij zijn afscheid met deze uitspraken in de Financial Times komt, zegt Boot, die zich op zich wel kan vinden in het belang van sterke, gezonde bedrijven. Maar dan moet je vooral de ruimte bieden om zich op die manier te ontwikkelen. Maar dan móet je in Europa de belemmeringen van de interne markt wegnemen – zoals de twee grote economische rapporten van het afgelopen jaar bepleiten. ‘Dát is het aangrijpingspunt, en juist dát wordt gefrustreerd door de nationale overheden in Duitsland en Frankrijk, en feitelijk ook doo

Het langverwachte rentebesluit van de Fed is gisteravond bekendgemaakt. Tegen de wensen van president Donald Trump in liet de centrale bank de rente ongemoeid. De toelichting van Fed-baas Jerome Powell na afloop was volgens econoom Edin Mujagic bijzonder interessant. ‘Er waren nogal wat dingen die je onder het kopje ‘’vuurwerk’’ zou kunnen scharen.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het is eindelijk duidelijk wat de hoogte  van de Amerikaanse importheffingen op Europese producten gaat zijn. Volgens econoom Edin Mujagic is de vraag nu vooral wat daar het effect van gaat zijn. ‘De twee woorden die je na 2 april van dit jaar veel hoorde, toen op Trumps ‘’Liberation Day’’ de heffingen werden aangekondigd, waren inflatie en recessie. Daar merk je eigenlijk weinig van.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De deal tussen de Verenigde Staten en de Europese Unie is door de financiële markten en de verschillende lidstaten van de EU niet met veel enthousiasme ontvangen. Opvallend, aangezien er wel lange tijd naar werd uitgekeken. Dat de handen niet op elkaar gaan, verbaast econoom Edin Mujagic weinig, aangezien er allerlei verklaringen naar buiten zijn gekomen van de EU en de VS ‘die niet bepaald overeenkomen’.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Er is al veel gezegd over het handelsakkoord dat gisteren in Schotland werd getekend tussen de Verenigde Staten en de EU – en lang niet altijd positief. En ook Arnoud Boot, hoogleraar ondernemingsfinanciering en financiële markten aan de Universiteit van Amsterdam, loopt niet over van enthousiasme. ‘Europa heeft zich de kaas van het brood laten eten. De Verenigde Staten leggen Europa eigenlijk op wat ze willen.’  Met de deal tussen de VS en Europa lijkt een verdere escalatie van de handelsoorlog voorlopig voorkomen, maar Brussel is er niet geheel schadevrij vanaf gekomen. De Amerikanen gaan 15 procent heffen op een breed scala aan Europese producten, waaronder auto’s, farmaceutica en halfgeleiders. Daarnaast gaat Europa veel energie en defensie kopen in Amerika en  investeren in het land. ‘Een akkoord suggereert trouwens dat het van beide kanten komt, en dit is nogal eenzijdig.’   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het is allemaal een beetje amateurniveau, waarop de Europese economie zich momenteel beweegt. Terwijl wij hier het braafste jongetje van de klas zijn, lappen China en de VS alle regels van de internationale rechtsorde aan hun laars, en varen daar wel bij. En economische macht vertaalt zich uiteindelijk in absolute macht, zegt macro-econoom Arnoud Boot. ‘De grote uitdaging van Europa is om de wereld beter te maken, in een omgeving waar andere partijen dat helemaal niet willen.’ Een Europese delegatie kwam deze week min of meer met lege handen terug uit China, terwijl de EU een importheffing van 15 procent moest slikken zonder dat daar iets substantieels tegenover staat. China is ook nog eens koploper in een aantal kerntechnologieën, terwijl Trump koste wat kost de AI-race wil winnen. Zo blijkt maar weer hoezeer het loont om alle regels aan je laars te lappen, zegt Boot. ‘Het is een race to the bottom, en het erge is: we kunnen als Europa in feite geen tegenwicht bieden.’  &nbs

De beurzen kleuren groen, mede dankzij het optimisme over een mogelijke handelsdeal tussen de Verenigde Staten en Europa. Die deal zou lijken op de eerder gesloten overeenkomst met Japan. Maar als het zover komt, zijn het vooral arme Amerikanen die de rekening betalen, waarschuwt Bas Jacobs, hoogleraar overheidsfinanciën aan de Vrije Universiteit Amsterdam. ‘Uit onderzoek blijkt dat zij het hardst worden geraakt.’  Je kunt op twee manieren naar de deal kijken’, zegt Jacobs. ‘De beurzen denken: het had veel erger kunnen zijn. De heffingen die nu in de maak lijken te zijn, zouden neerkomen op een effectief minimumtarief van 15 procent, dus 10 procent boven op het huidige tarief van bijna 5 procent. En dat valt dan nog mee ten opzichte van de 30 procent die Trump had aangekondigd.’ Maar als econoom zegt Jacobs: dit blijft slecht nieuws. ‘Ook tarieven van 15 procent zijn schadelijk voor de economische ontwikkeling; voor Nederlandse, maar ook Amerikaanse bedrijven en b

De Verenigde Staten en Japan zijn tot een handelsdeal gekomen, en daar reageren de beurzen uitstekend op. Onder andere de auto-aandelen staan in het groen. ‘En dat zegt ons als Europa zeker wat’, zegt Bert Colijn, hoofdeconoom Nederland bij ING. ‘De 30 procent die Trump dreigt op te leggen, is blijkbaar niet in steen gebeiteld.’  De Japanners zouden oorspronkelijk een importheffing van 25 procent opgelegd krijgen, maar die komt uiteindelijk neer op 15 procent. ‘Tegelijkertijd is 15 procent geen 10 procent. Met andere woorden: ook goede zakenpartners zoals de Japanners blijven voor de Amerikanen met een hoger gemiddeld tarief zitten.’See omnystudio.com/listener for privacy information.

JPMorgan Chase overweegt cryptovaluta te accepteren als onderpand voor leningen, meldt de Financial Times. Klanten zouden op die manier leningen kunnen afsluiten met hun cryptovaluta als onderpand. Het duidt op een enorme koerswijziging van de behoorlijk traditioneel ingestelde zakenbank ten aanzien van de oprukkende digitale-activaeconomie.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Nederlandse woningmarkt heeft belang bij een langetermijnvisie. Dat wil Barbara Baarsma hoogleraar economie Universiteit van Amsterdam, hoofdeconoom bij PwC, politieke partijen meegeven in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen in oktober. ‘We maken er een rotzooitje van door regels op te stellen waarvan we denken dat ze het probleem van de tekorten op de woningmarkt gaan te lossen. En dat lukt niet.’ Volgens Baarsma heeft de woningmarkt voortdurend met nieuwe en soms tegenstrijdige regels te maken. Vaak ligt de focus op het stimuleren van de vraag, zoals met de hypotheekrenteaftrek of voorheen de jubeltoon. Er zijn echter ook regels die de vraag juist remmen, zoals het minimaal annuïtair aflossen om in aanmerking te komen voor het aftrekken van de hypotheekrente of de Wet betaalbare huur die het aanbod omlaag heeft gebracht. Daarnaast richt beleid zich zelden op het vergroten van het aanbod.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Je kunt gerust van megalomanie spreken, in een week waarin voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie op de proppen komt met een begroting van 2000 miljard euro voor de toekomstige Europese meerjarenbegroting. En dan heb je ook nog eens allerhande investeringsbanken en onderzoeksinstituten die geld nodig hebben, zegt macro-econoom Arnoud Boot. ‘Het is een week waarin het niet meer over miljoenen gaat, maar over twee-duizend-miljard, in het geval van de Europese Commissie.’  Terwijl voor Boot duidelijk is dat je grote problemen nooit in een keer groot kunt oplossen: heel veel geld tegen een groot probleem aangooien leidt doorgaans tot slecht besteed geld. ‘Dat is een heel belangrijke randvoorwaarde: er is altijd rust nodig om een probleem op te lossen. En laten we het in verhouding plaatsen: die 2000 miljard die Von der Leyen voorstelt is 15 procent meer dan het huidige uitgavenniveau, goed voor 1,26 procent van het totale Europese product – dus wat er in totaal in E

De Nederlandse arbeidsmarkt is krap, en dat voelen veel bedrijven: ze zeggen niet te kunnen groeien door een gebrek aan personeel. Tegelijkertijd zijn er volop banen voor wie werk zoekt. Maar wat betekent dat voor het bredere welzijn van mensen? Volgens Menno Middeldorp van RaboResearch draait het namelijk niet alleen om het aantal banen, maar ook om baanzekerheid, persoonlijke ontwikkeling, gezondheid en milieu. Brede welvaart is een samenvatting van een aantal dimensies, legt Middeldorp uit. Rabo Research gebruikt daarvoor wat zij de brede welvaartsindicator noemen. Het onderliggende idee is dat welvaart meer omvat dan alleen het bruto binnenlands product (bbp). ‘In totaal zijn er elf dimensies vastgesteld, elk met eigen indicatoren. Die worden samen gewogen tot één zogeheten superindicator voor brede welvaart.’See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het onderkomen van de Fed, de Amerikaanse centrale bank, is toe aan een renovatie. Onder andere de marmeren vloeren en liften van het statige gebouw zijn toe aan een opknapbeurt, en dat is een duur project: de verwachting is dat de renovatie zo’n 2,5 miljard dollar gaat kosten. Maar die renovatie zou Fed-voorzitter Jerome Powell nóg duurder kunnen komen te staan, want het zou mogelijk zijn ontslag kunnen betekenen.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Chinese economie is in het tweede kwartaal met 5,2 procent gegroeid ten opzichte van een jaar eerder, blijkt uit officiële cijfers. China heeft voor het hele jaar een groeidoelstelling van ongeveer 5 procent. Ondanks dat die doelstelling wordt overtroffen is Menno Middeldorp, hoofd van RaboResearch, sceptisch: ‘Onder de motorkap zie je toch wel wat zorgen’.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

We leven in een tijd waarin het moeilijk is om de politiek duidelijk te maken hoe de economie werkt, vindt macro-econoom Arnoud Boot. Tegelijkertijd is er volgens hem sprake van overvloed: er is nauwelijks werkloosheid, de armoede is historisch laag, en de welvaart hoger dan ooit. ‘Soms moet het oude verdwijnen om ruimte te maken voor het nieuwe, zoals de econoom Joseph Schumpeter betoogde.’ Wat houdt zijn theorie in? Zijn werk is in de huidige omstandigheden buitengewoon relevant, veel meer dan dat van Keynes. Schumpeter gaf aan dat een maatschappij die vooruit wil, creatieve destructie nodig heeft. Dat betekent: het bestaande moet soms verdwijnen om ruimte te maken voor het nieuwe. En dat is precies waar we nu staan. We staan op een punt waar er geen werkloosheid is in Nederland. Er is eigenlijk een volledige beperking van allerlei aanbodfactoren: te weinig mensen, te weinig ruimte, et cetera. Dus er moet ruimte komen voor vernieuwing.   See omnystudio.com/listener for privacy informat