Onderweg

In Onderweg is ontwikkelingspsycholoog en gezinstherapeut Steven Pont te gast. Hij is een veelgevraagde gast als het gaat om vragen van ouders over de opvoeding van kinderen. Hij staat geregeld in de krant, in een blad of is te gast in een talkshow. Hij schreef een aantal boeken over opvoeding, zoals het boek ‘mensenkinderen’. Hij is voor ‘ferm ouderschap’ maar hij gelooft niet in straffen. Hoe doet ie dat zelf, als vader van twee tienerzonen? En kan de Bijbel ook als inspiratiebron dienen voor de opvoeding? Daarover gaat Elsbeth Gruteke met hem in gesprek. Steven vertelt over zijn jeugd in Amsterdam. Hij vertelt dat hij komt uit een links gezin waar werd geloofd in de heilige drie-éénheid van Vara, Volkskrant en PvdA. Na zijn studie Pedagogiek komt hij terecht in Calcutta en zet zich als vrijwilliger in voor projecten van Moeder Theresa. Steven gelooft niet maar gebruikt de verhalen uit de Bijbel soms wel in zijn werk als gezinstherapeut. ‘Ik kies ervoor om het als een symbolisch boek te zien, ik neem h

‘Er zit een feestelijke kant aan onze plek in de schepping’ In Onderweg is Trees van Montfoort te gast. Ze is theoloog, onderzoeker, predikant en communicatieadviseur. Vorig jaar kwam haar boek Groene Theologie uit, dat vervolgens werd uitgeroepen tot beste theologisch boek van 2019. Het is een boek waarmee ze kerken en individuele christenen wil oproepen om zich opnieuw te bezinnen op de verhouding tussen God, schepping, natuur en mens. Ze zegt: ‘Wij zijn mensen boven de natuur gaan plaatsen, alsof wij daar zelf niet bij horen.’ Ook zegt ze: ‘Als het over verlossing gaat, gaat het niet alleen over mensen maar over heel de schepping’. Trees hoop dat haar ‘Groene Theologie’ mensen niet alleen het gevoel geeft dat ze van alles ‘moeten’. Ze zegt: ‘Er zit een feestelijke kant aan onze plek in de schepping, het is niet alleen maar moeten’. Elsbeth Gruteke is een uur lang in gesprek met Trees van Montfoort over haar werk, haar geloof en haar leven.

In Onderweg is Joke Buis te gast. U kent haar ongetwijfeld van de prachtige Johannes de Heer-liederen die ze in een nieuw jasje stak en uitbracht op CD de afgelopen jaren. Maar ze is iets nieuws gaan doen. Ze brengt niet langer alleen de oude vertrouwde liederen, maar brengt haar éigen liederen ten gehore. Want hoewel ze trots is op haar vertolkingen van Johannes de Heer zegt ze met een glimlach: ‘Ik ben niet Joke de Heer’. Het uitbrengen van eigen werk is een enorme stap voor iemand die lang twijfelde aan zichzelf. Nu straalt ze zelfvertrouwen uit, die geworteld is in de liefde van God die haar nooit in de steek laat. In gesprek met Elsbeth vertelt ze over haar jeugd in Leiden. Ze zegt: ‘Ik dacht dat er niemand was in Leiden die geloofde’. Ook vertelt ze over haar schooltijd niet altijd makkelijk was omdat ze gepest werd. Joke ging uiteindelijk zingen in de band van Kees Kraayenoord, dat was belangrijke stap in haar leven en carrière als zangers. Wanneer haar nieuwe album met eigen liedjes uitkomt is no

In Onderweg is Peter de Bos te gast. Zijn leven had heel anders kunnen lopen. Dan had hij nu misschien op straat geleefd. Op cruciale momenten in zijn leven kwamen er mensen op zijn pad, waardoor zijn leven en wending nam. Mensen die hem kansen boden, voor een sportcarrière, een medische opleiding. Maar ook mensen die hem de weg naar Jezus hebben gewezen. Zoals die ene speler van Barcelona die hem vroeg: ‘Ben jij wel echt gelukkig?’ De gesprekken die toen volgde veranderde het leven van Peter de Bos die destijds spelersmakelaar was. Hij zegt: ‘Tussen religie en Jezus volgen zit een groot verschil’. Tegenwoordig is Peter regelmatig te horen als spreker, dit doet hij vaak voor International Justice Mission. Peter omringt zich niet alleen maar met gelovige mensen, zo is cabaretier Hans Teeuwen één van zijn vrienden. Die zegt: ‘Jij bent de enige in mijn netwerk die over Jezus mag praten’. Peter de Bos heeft een bijzonder levensverhaal, waar drie dingen een belangrijke rol spelen: sport – hartchirurgie – en geloof

‘Het volgen van Jezus betekent dat je omkijkt naar mensen van wie niemand houdt’ In Onderweg is Aad Kamsteeg te gast. Hij reisde vijf decennia lang intensief de wereld over. Of het nu ging over de oorlog in Vietnam, de apartheid in Zuid-Afrika of vervolgde christenen in China, hij wist deze zaken altijd vakkundig te duiden. Met veel bevlogenheid schreef hij als buitenland verslaggever voor het Nederlands Dagblad, ook was hij commentator in het EO-programma Tijdsein. Onlangs verscheen het boek ‘Ooggetuige’ waarin hij schrijft over zijn journalistieke loopbaan. Een belangrijk thema in Aads werk is ‘rechtvaardigheid’. Hij zegt hierover: ‘Als je de Bijbel leest zie je God die enorm opkomt voor het recht’. Ook zegt hij: ‘Als je het hebt over het navolgen van Jezus dan denk ik dat je moet omkijken naar mensen van wie niemand houdt.’ Zijn geloof verdiepte zich toen hij de preken van dominee Tim Keller uit New York hoorde. Ook werd hij enorm geraakt door zijn bezoek aan de vervolgde kerk in China. Elsbeth Gruteke

Esmé Wiegman vertelt wat zingeving en zorg met elkaar te maken hebben In Onderweg is Esmé Wiegman te gast. Zij zat van 2007 tot 2012 in de kamer voor de Christen Unie. En met succes, want door de Volkskrant werd zij een waar motiekannon genoemd. Toch maakt ze na vijf jaar de overstap van politiek naar zorg. Zo werkt ze onder andere voor de Landelijke Huisartsen Vereniging. Op dit moment is ze directeur van branchevereniging Valente en maakt zij zich sterk voor mensen in een kwetsbare positie. Ondertussen studeert ze ook nog theologie. En wat zingeving en zorg volgens haar met elkaar te maken hebben vertelt ze in de dit gesprek. Als mensen ziek worden, worden ze volgens Esmé ‘aangetast in de zin van hun bestaan’. Voor dit onderwerp is wat haar betreft nog veel te weinig aandacht. Elsbeth Gruteke is een uur lang met Esme Wiegman in gesprek over haar werk, haar geloof en haar leven.

‘Geluk is niet iets dat je na kunt streven maar dat gebeurt’ In Onderweg is schrijfster Judith Koelemeijer te gast. Zij was ooit redacteur op de kunstredactie van de Volkskrant maar zegde haar baan op om aan een boek te werken over haar eigen familiegeschiedenis. Een grote gok, maar het pakte goed uit haar. ‘Het Zwijgen van Maria Zachea’ werd namelijk een grote bestseller. Sindsdien mag deze schrijfster zich rekenen tot één van grote namen van de Nederlandse non-finctie literatuur. Op dit moment werkt ze aan misschien wel haar grootste klus tot nu toe: De biografie van Etty Hillesum. Elsbeth Gruteke is een uur lang met deze schrijfster in gesprek over haar werk en haar leven. Judith verteld over haar jeugd in het plaatsje Wormer waar haar familie een tuincentrum had. Een plaats waar zij al spelend haar fantasie de vrije loop kon laten. Na de middelbare school studeerde ze Nederlands en Culturele Studies. Uiteindelijk kwam ze terecht bij de Volkskrant. Het was haar vriend en huidige man die haar aanmoed

Zoeken naar vernieuwing past elke kerk’ In Onderweg is aanbiddingsleider en voorganger Kees Kraayenoord te gast. Als klein jongetje kruipt hij met een Bijbel tegen zich aangedrukt in bed. Toch komt hij pas als hardrockende zestienjarige puber tot geloof. Christelijk Nederland maakt kennis met hem wanneer hij als aanbiddingsleider in 2003 het album ‘This Is My Cry’ uitbrengt. Een succesvolle carrière volgt. ‘Ik ben geschapen om met anderen te zingen’, zegt hij. Tegenwoordig is Kees voorganger van de Mozaïekgemeente in Veenendaal. Een kerk waar veel over wordt gepraat, want in korte tijd sluiten duizenden mensen zich aan. Kees ziet ook de gevaren van een gemeente die zo succesvol is. ‘Voor je het weet bouw je niet aan Gods koninkrijk maar je eigen Babylon’, zegt hij. Dat er ook veel mensen zijn die hun lokale kerk verlaten en zich bij Mozaïek aansluiten vindt hij pijnlijk om te zien. De kerkelijke vernieuwing in Mozaïek heeft kennelijk een grote aantrekkingskracht. ‘Zoeken naar vernieuwing past elke kerk’

‘Het kloosterleven vraagt om een eigenwijze geest’ In Onderweg is Dominicaner zuster Holkje van der Veer te gast. ‘Het Kloosterleven vraagt om een eigenwijze geest’, zegt zij. En dat geldt ook zeker voor haarzelf. Ze groeide op in de Doopsgezinde Kerk in Amsterdam maar maakte tijdens haar studietijd in Zwolle kennis met het Dominicanenklooster. Het betekende een grote verandering in haar leven. Want in 1996 trad zij officieel toe tot de congregatie van de zusters Dominicanessen. ‘Ik ben de stagiaire die nooit meer is weggegaan’, zegt ze. Op dit moment is zij vooral actief voor het Dominicanenklooster in Huissen, ze woont in Nijmegen. De Coronacrisis heeft de kloosterordes in Nederland flink getroffen, tientallen monniken en nonnen overleden. Het joeg Holkje angst aan, ook omdat zij tot de kwetsbare groep behoort. Zij heeft namelijk het syndroom van Marfan, een erfelijke aandoening die bindweefsel aantast. Vorig jaar bracht Holkje het boek ‘Drijfveer’ uit dat behoorlijk op de actualiteit aansluit. Het g

‘Een beperking is een avontuur voor het leven’ In Onderweg is Minister van Gehandicaptenzaken, Rick Brink, te gast. Deze optimist denkt liever niet in beperkingen maar in mogelijkheden. ‘Een beperking is een avontuur voor het leven’, zegt hij. Rick werd in 2019 verkozen tot Minister van Gehandicaptenzaken en zei de dag na zijn verkiezing direct zijn baan op. Hoewel hij misschien niet officieel voor Mark Rutte werkt zit hij voortdurend bewindslieden achter hun broek om het leven van mensen met een beperking te verbeteren. Hij schrijft brieven, belt invloedrijke mensen en zal het ook niet nalaten ministers te appen als dat nodig is. Rick ziet zijn ministerschap als een enorme kans en heeft het afgelopen jaar ervaren als een ware rollercoaster. Hij zegt: ‘Met mijn beperking moet je niet in de achtbaan gaan zitten, ik heb dat toch gedaan.’ Elsbeth Gruteke is een uur lang met Rick in gesprek over zijn jeugd in Hardenberg, zijn eerste baan als taxicentralist, zijn werk voor de lokale CDA, zijn liefde voor voe

‘Het mooie van geven is, het werkt alle kanten op’ In Onderweg is Eelke Dekens te gast. Hij is een echte optimist. Hij ziet overal kansen en mogelijkheden. Zijn grote droom is dat jongeren zich als vrijwilliger inzetten voor mensen in een kwetsbare situatie in de samenleving. Hij is de directeur van inspiratienetwerk TijdVoorActie. Ook tijdens deze coronacrisis heeft hij niet stilgezeten. Eén van zijn grote helden is Dietrich Bonhoeffer. Eelke groeit op in de Gereformeerd Vrijgemaakte Kerk in Ede. Hij omschrijft die kerk als ‘een hele warme betrokken gemeente.’ Op een zondag leest Eelke met zijn vrienden na de kerk in de Bijbel over het leven van Jezus. Ze komen tot de conclusie dat hun leven eigenlijk niet zo op dat van Jezus lijkt. En dus is het ‘tijd voor actie’. Er wordt een grote groep vrijwilligers gemobiliseerd die zich gaat inzetten voor kwetsbare mensen. Eelke zegt: ‘Het is prachtig als je denken verbindt aan het handelen, dan gebeurt er wat.’ Met Kerst gaan ze langs bij de opvang van het Leger

‘Twee weken quarantaine, zalig lijkt me dat!’ In Onderweg is Michelle van Dusseldorp te gast. Zij wil gezonde theologie en gezonde psychologie met elkaar mixen. Zij doet dat met haar stichting ‘Groundwork’, waarmee ze coaches en therapeuten opleidt. Ze omschrijft zichzelf als introvert, toch spreekt ze geregeld grote groepen mensen toe, en dat doet ze ook nog met de nodige humor. Michelle groeide op in Nieuw Zeeland, woonde op Malta, ging terug naar Nieuw-Zeeland maar woont inmiddels al bijna 20 jaar in Nederland. De coronatijd brengt natuurlijk de nodige ongemakken met zich mee. Toch vindt Michelle als introvert persoon het geen ramp dat het sociale leven op een wat lager pitje staat. Ze zegt: ‘Twee weken quarantaine, zalig lijkt me dat!’ Michelle groeit op in wat ze zelf noemt ‘een disfunctioneel gezin’. Ze leert God kennen als zij 17 jaar is tijdens een kloosterretraite. ‘Het was een alomvattende spirituele ervaring’, zegt ze hierover. Na haar studie gaat ze voor een Bijbelschool naar Malta. Tijd

Clara Sies: ‘Zoals wij zelf geholpen zijn wilde wij andere ook steunen’ In Onderweg is Clara Sies te gast. Zij is wereldberoemd in Rotterdam. Daar startte zij namelijk samen met haar man Sjaak in 2002 de eerste Nederlandse voedselbank. Het werd een groot succes. Met hun ‘handen uit je mauwen’ mentaliteit’ kreeg het echtpaar veel voor elkaar. Het stel wordt door een vriend als ‘Rotterdamse gelovigen’ omschreven: ‘geen woorden maar daden’. In 2013 was het mooi geweest en stopte ze met hun werk voor de voedselbank. Maar toch niet helemaal. In 2017 werd er namelijk een gaarkeuken geopend. Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Clara is de dochter van twee Joodse ouders die getraumatiseerd uit de oorlog komen. Ze groeit op in een tehuis. Ze krijgt als tiener verkering met Sjaak, die tien jaar ouder is dan zij. Zij krijgt in haar opvoeding in het tehuis het nodige mee van het Jodendom maar wordt uiteindelijk christen en laat zich dopen. Clara en Sjaak gaan wonen in Rotterdam en hebben een succesvolle win

Marco Batenburg: ‘Als je door de kerk geroepen wordt moet je ja zeggen’ In Onderweg is Marco Batenburg te gast. Hij is preses van de PKN en dominee in de Sintjanskerk in Gouda. Hij staat van nature niet zo graag in de spotlights. Toch zijn er normaal gesproken op zondag velen ogen op hem gericht. Marco was nog maar kort lid van de synode van de PKN toen hij de vraag kreeg preses te worden. ‘Als je door de kerk geroepen wordt moet je ja zeggen’. vertelt hij. Dat de kerken door Corona maanden leeg zouden zijn had hij van tevoren natuurlijk ook niet kunnen weten. Vanaf 1 juni mogen de kerken weer mondjesmaat open. ‘We snakken naar terugkeer’, zegt hij hierover. De samenkomsten moeten aan behoorlijk wat regels voldoen. ‘Ons kerkzijn is gemankeerd maar wij kunnen niet zomaar onze eigen weg gaan. We moeten zorgvuldig zijn. Stel je voor dat er mensen ziek worden, dat kan als een boemerang naar je terugkomen, dat moet je als kerk niet willen.’ Marco Batenburg groeide op in Sliedrecht. Hij studeerde kort wiskund

Marjon Moed: ‘Ik kon niet belijden wat ik moest belijden’ In Onderweg is Marjon Moed te gast. Zij krijgt meer bekendheid door de persoonlijke documentaire ‘Single’, waarin ze onderzoekt waarom zij als dertiger nog steeds single is. Sinds kort is er een nieuwe documentaire van haar te zien; de zesdelige reeks ‘Holy Shit’. Hierin onderzoekt ze of zij nog iets wil met het christelijke geloof waarmee ze is opgegroeid. Een vraag die ook veel van haar leeftijdsgenoten bezighoudt. Naast het maken van documentaires doet Marjon nog veel meer; ze acteert, zingt en ontwerpt tassen. Vandaar dat ze zichzelf ‘creatief mogelijkmaker’ noemt. Met al haar talenten wil ze bijdragen aan ‘de dag dat alles goed komt’, vertelt ze aan Elsbeth Gruteke. Marjon groeit op in het christelijke Ede. Ze heeft een hechte groep van vrienden in de kerk en gaat veel naar christelijke festivals en events. Toch vindt ze het verhaal van Jezus en het kruis altijd al lastig. ‘Ben ik gek, of zijn jullie het?’ Die vraag stelt zij zichzelf vaa

Martijn Rutgers: 'Mijn romantische beeld van de kerk heb ik bij het grofvuil gezet’ In Onderweg is voorganger Martijn Rutgers te gast. Niemand had in zijn jonge jaren durven voorspellen dat hij voorganger zou worden. Als rechtenstudent in Leiden hield hij er een nogal ruige levensstijl op na. Tot die ene avond dat hij met drie bier in zijn handen stond en met zichzelf werd geconfronteerd. Hij kwam tot geloof, werd voorganger in megakerk Crossroads en is vandaag de dag werkzaam in een kleinere multiculturele kerk in Amsterdam Nieuw-West die OASE heet. Het leven van een voorganger gaat niet over rozen. ‘Mijn romantische beeld van de kerk heb ik bij het grofvuil gezet’ vertelt Martijn. Hij is enorm enthousiast over zijn gemeente in Amsterdam West. Het is een diverse club van uitéénlopende culturen en van arme en rijkere mensen. Toch is er ook veel leed. Martijn heeft ontdekt dat het delen van zijn eigen leed ook belangrijk is. Hij zegt: ‘De Afgelopen 3,5 jaar heb ik mijn eigen gebrokenheid leren kenne

‘God was een man met een witte baard, dat beeld verdween’ In Onderweg is schrijfster en journalist Anna Krijger te gast. Anna groeit op in een seculier gezin, wanneer zij als correspondent werkt in Jerusalem besluit zij zich aan te sluiten bij een kerk. Aanvankelijk vond ze gelovigen toch een beetje gekkies die bang zijn om dood te gaan. Wanneer zij Arabisch studeert gaat zij zich steeds meer verdiepen in de Islam. Ze leest de Koran en later ook de Bijbel. In Jerusalem vindt ze een geestelijk thuis bij een Lutherse kerk waar de sfeer ongedwongen is en waar plek is voor iedereen. Ze zegt: ‘God was een man met een witte baard, dat beeld verdween’. Elsbeth Gruteke is een uur lang met haar in gesprek. Anna is naar eigen zeggen enthousiast over religie, dierenrechten, popcorn en geopolitiek. Ze leest bijna elke week een boek want literatuur is voor haar een soort medicatie. Ze heeft maar liefst negen huisdieren. Sinds een jaar is ze moeder van een pleegzoon. Van 2014 tot 2017 werkt ze samen met haar man als

Renée van Riessen: ‘Ik zit altijd in de modus van het denken en de betekenis’ In Onderweg is filosoof en dichter Renée van Riessen te gast. Ze geeft christelijke filosofie aan de universiteit Leiden. Ze is al vroeg gefascineerd door het werk van Plato. In 1992 promoveert ze op het proefschrift ‘Erotiek en dood’, waarbij ze dieper ingaat op het werk van de Joodse filosoof Levinas. Renée houdt van muziek, en zit het liefste met een boek in een stil hoekje. Maar door de hectiek van het leven zijn die momenten er maar sporadisch. Elsbeth Gruteke is een uur lang met haar in gesprek. Renée groeit op in een ‘vrolijk gereformeerd’ gezin in Lunteren. Haar vader is een lezer, haar moeder is meer van de muziek. Van beide heeft ze wel trekjes. Renée herinnert zich nog goed hoe ze als klein meisje christelijke boeken verslindt. Met name het boek “Eva’s Bergtocht’ is haar bijgebleven. Aan de basisschool heeft ze niet erg fijne herinneringen, de middelbare school was een stuk leuker. Renée leeft op als ze het heeft o

‘Ga aan de slag met jezelf, maar het is ook een keer klaar’ In Onderweg is Eline Hogenboom te gast. Zij staat aan de wieg van meidenplatform ‘Huis van Belle’. Ze schrijft, spreekt, onderneemt en post geregeld op Instagram. Op dit moment werkt ze aan een nieuw project waarmee ze volwassen vrouwen wil inspireren. De naam; Villa Vie. Elsbeth Gruteke is een uur lang met haar in gesprek. Eline groeit op in het dijkdorp Kapellen aan de IJssel op de Biblebelt, ze heeft er warme herinneringen aan. Ze groeit op met drie broers. ‘Ik was enig meisje, ik heb het zussengevoel wel gemist,’ vertelt ze. Als Eline 12 is verhuisd het gezin naar Nijkerk. Het is het begin van een donkere tijd. Er zijn moeilijkheden in het huwelijk van haar ouders. Zelf ontspoort ze behoorlijk als puber. Ze spijbelt, rookt jointjes en krijgt steeds meer problemen met haar ouders. Uiteindelijk gaat ze op haar 16e bij haar oom en tante wonen omdat het thuis niet meer gaat. In de jaren die volgen krijgt ze met behulp van therapie ste

In Onderweg is theoloog Laura Dijkhuizen te gast. Al op jonge leeftijd wordt ze gedreven door idealen. Ze wil werken voor Artsen Zonder grenzen. Ze zegt: ‘Onrecht triggert mij, daar wil ik iets aan doen’. Haar plannen om een universitaire studie geneeskunde te doen gaan niet door. Haar leven neemt een andere wending. Laura komt als dwars punkachtig meisje terecht in de evangelische beweging ‘In De Ruimte’. Ze beleeft daar mooie tijden maar kijkt er ook met gemengde gevoelens op terug. Jaren later gaat Laura toch weer studeren, ze kiest voor de theologie. Als zij meeschrijft aan het boek ‘Typisch Evangelisch’ valt haar op dat er eigenlijk maar erg weinig vrouwelijke leiders in deze wereld te vinden zijn. Daar mag wat haar betreft wel wat aan veranderen. Vandaar dat zij momenteel promotieonderzoek aan de VU doet naar dit onderwerp.