Beter | Bnr

Van de makers van BNR Beter, een nieuwe podcast!  Het leven vieren. Niets wordt belangrijker dan dat als in de jaren 80 en 90 HIV rondwaard in het Amsterdamse nachtleven. Overdag een begrafenis, in de avond een feest om het verdriet te vergeten. En dat terwijl veel jongeren nét uit de kast durven te komen.   Presentatie: Loiza Lamers & Angela Groothuizen  'Uitgedokterd: HIV’ is een redactioneel onafhankelijke podcast, gemaakt door BNR. Dit eerste seizoen is mogelijk gemaakt door Viiv Healthcare. De sponsor had geen enkele invloed op de sprekers of de inhoud van de podcast.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Van de makers van BNR Beter, een nieuwe podcast! Als de eerste Nederlandse HIV-patient in 1982 het ziekenhuis binnenstapt is de wereld nog onwetend over de grootse epidemie die zich over landsgrenzen verspreid. Er zijn geen medicijnen, en mensen zijn bang en wanhopig. Maar die roerige jaren 80 liggen inmiddels achter ons, hoe is het om nu, 40 jaar later, HIV te hebben?  Presentatie: Loiza Lamers & Angela Groothuizen  'Uitgedokterd: HIV’ is een redactioneel onafhankelijke podcast, gemaakt door BNR. Dit eerste seizoen is mogelijk gemaakt door Viiv Healthcare. De sponsor had geen enkele invloed op de sprekers of de inhoud van de podcast.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Nederlandse zorg en het leger werken veel samen. Nederlandse artsen en verpleegkundigen zijn oproepkrachten van het leger, helpen bij de trainingen van militaire medics en andersom werd het leger in de coronatijd ingezet ter ondersteuning van de ziekenhuizen.  Sebastiaan Vermeulen is het dagelijks leven anesthesioloog in het Erasmus MC in Rotterdam en reservist luitenant-kolonel en vertelt over wat hij in defensie leerde en kon bijdrage.   Zorgvernieuwers In de verpleeghuizen is het hollen of stilstaan. Iedereen moet tegelijkertijd uit bed en aan tafel, waarna de verpleegkundigen even op adem kunnen komen voor de lunch-gekte weer losbarst. Het levert korte dienstjes op, en het haastig werken doet altijd afbreuk aan de kwaliteit van de zorg.   Tonos Care heeft hier iets op bedacht: een app die met behulp van een slim algoritmen veel betere roosters kan maken voor patiënt én verpleegkundige.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een hoofd vol watten, slappe spieren, weinig concentratie en vooral geen veerkracht voor zelfs maar de kleinste tegenslagen. Een gebroken nacht kan je opbreken. Maar liefst een op de vijf mensen heeft slaapproblemen. Zij vallen moeilijk in slaap of worden te vroeg wakker. Neuroloog en somnoloog Claire Donjacour, werkzaam bij Stichting Epilepsie Instellingen Nederland (SEIN), weet alles over slaapproblemen, slaapziekten, slaaphygiëne en leefstijlregels om beter te slapen. Een van haar opmerkelijkste tips: ga mínder lang in bed liggen als je slaapproblemen hebt.   Zorgvernieuwers  De meeste wetenschap bouwt voort op de reeds bekende theorieën, technieken en bewezen effectieve behandelmethoden. Maar wat zou er gebeuren als dokters gebruik zouden maken van de ervaringen van patiënten en díe theorieën, technieken en behandelingen zouden testen?   Met die insteek startte hoogleraar moleculaire biologie in het Amsterdam UMC Bianca Brundel vijf onderzoekslijnen naar boezemfibrilleren. Ze gaat onderzoeken of en ho

Het festivalseizoen is in full swing. Maar rock en roll kan niet zonder alcohol en drugs vinden sommige mensen. Met die middelen vervagen de grenzen en dan gaat  flirten wel eens iets mis.  Sterker nog, val al het seksueel grensoverschrijdend gedrag vindt 61 procent plaats tijdens het uitgaan. Ymke Kelders, programmamedewerker seksualiteit en zorg bij Rutgers vertelt over de campagne ‘Ben jij ok?’. Wat betreft drugs ontmoedigd het Trimbos-instituut al het drugsgeruik Maar voor de koppige pillenslikker, heeft drugsonderzoeker Laura Smit-Rigter harm-reductie-tips. Zorgvernieuwers Het is zomer en dus is het teken-seizoen. Onderzoeker Freek van de Schoor maakt ons iets minder bang voor de parasiterende bloedzuigers. Slechts 2% van alle mensen met een tekenbeet krijgt ernstige klachten door de ziekte van Lyme. Hij vertelt erover en over het nut en de onzin van testen op Lyme.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Eenzaamheid is net zo ongezond als het roken van 15 sigaretten per dag. Tweederde van de ouderen is eenzaam en sinds corona is er een nieuwe groep eenzame ouderen bijgekomen. Ouderenpsychiater en voorzitter van de van de NVvP-afdeling ouderenpsychiatrie Didi Rhebergen maakt zich hierover grote zorgen en vertelt hoe je eenzaamheid en depressie kan herkennen bij een oudere en wat er tegen te doen.  Zorgvernieuwers In het Catharine ziekenhuis in Eindhoven gebruiken ze Artificial Intelligence om hartfalen te detecteren. Elk jaar wordt bij ongeveer 40.000 patiënten in Nederland hartfalen vastgesteld, maar diagnostiek duurt nu nog heel lang. AI, artificial intelligence, kan die diagnostiek waarschijnlijk enorm versnellen.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Stop met de overdaad aan vitaliteitsworkshops. HR-afdelingen zouden veel kritischer moeten kijken naar de impact van hun eigen interventies en hun bestuurders om de oren moeten slaan met data.   Er is een schreeuwend personeelstekort in de zorg en met de vergrijzing gaat dat tekort nog veel meer oplopen. Daarom moet er goed gezorgd worden voor de mensen die in de zorg werken.   Maar dat lukt nu nog niet. Het ziekteverzuim in de sector ligt met 7 procent boven het Nederlandse gemiddelde van 5 procent.  Anouk ter Arve, programmamanager bij IZZ, begeleidt al tien jaar zorgorganisaties in het gezond en veilig werken. Ze ziet al tien jaar dezelfde fouten en oplossingen en schreef er het boek over Zuurstof voor zorgprofessionals.  Zorgvernieuwers  Hoe kan de zorg en behandelingen beter, slimmer, efficiënter en effectiever? In zorgvernieuwers deze week de bodymap tool. Een online gesprekstool waarmee jongeren met een chronische aandoeningen en hun hulpverleners behandellast kunnen bespreken. Femke van Schelven

De helft van de volwassenen overgewicht en als het zo doorgaat krijgt een op de drie mensen diabetes type 2. Daarom zet het Diabetesfonds zich in voor een gezondere leefomgeving, waarin het betaalbaar en makkelijk is om gezond te eten. Diena Halbertsma is de kersverse directeur van het Diabetesfonds. Ze was hiervoor 16 jaar directeur bij het Longfonds, waar ze een vergelijkbare taaie klus had: zorgen dat Nederlanders stoppen met roken. Ze vertelt hoe ze hoop houdt bij zo'n schijnbaar onmogelijke klus.   Zorgvernieuwers  Bij de diagnose ALS verandert er veel in het leven van de patiënt. Het lichaam werkt steeds minder goed mee. Daarom worden ALS-patiënten begeleid door een groot team van specialisten. Maar die terugkerende ziekenhuisbezoeken zijn ook erg vermoeiend.   Met deze klacht is Esther Kruitwagen- van Reenen, revalidatiearts bij het UMC Utrecht, aan de slag gegaan. En met een groot team van specialisten en technici heeft ze een app ontwikkeld die het leven van de patiënt vergemakkelijkt en de zorg

De zorg kan wel wat ontwerpkracht gebruiken. Want als genezing niet meer mogelijk is, dan is medisch denken niet afdoende. De patiënt moet veel meer gezien worden als mens met een leven. Ontwerpers kunnen de vraag verhelderen en oplossingen binnen de gegeven context bedenken.  Judith Rietjens doet onderzoek naar zelfmanagement van patiënten en ontdekte dat ontwerpers hier heel goed bij kunnen helpen. Op dit moment loopt een grote studie naar het programma Leven met kanker, een programma voor lotegenotencontact voor mensen die ongeneeslijk ziek zijn, en hun naasten.   Ook werkt Rietjens aan manieren om de zorg beter vorm te geven, bijvoorbeeld door een zorgpad in kaart te brengen als een metrokaart.   Sociaal ontwerper Lotte de Haan ondersteunt mensen met een beperking in het bedenken en verbeteren van hulpmiddelen waardoor deze mensen meer autonomie krijgen en minder zorg nodig hebben.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Magnesium is net zo belangrijk als haar evenknie calcium, maar veel minder bekend. Een magnesiumtekort kan spierkrampen, vermoeidheid en depressie veroorzaken.   Microbioloog Jeroen de Baaij van het Radboudmc nn zijn collega onderzoeker en nefroloog Tom Nijenhuis onderzoeken de oorzaken van magnesiumtekort en hoe deze te behandelen.   Zorgvernieuwers  Met een QR-code naast de deur van bewoners, kunnen medewerkers van ouderenzorgorganisatie Cardia simpel en veilig de belangrijkste gegevens van bewoners scannen. Het scheelt medewerkers tot een half uur per dienst en levert meer privacy op voor de patiënten.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

De maand mei is blaaskanker awareness maand. Deze vorm van kanker staat voor mannen in de top 5 van meest voorkomende kankers en bij vrouwen de top tien. Toch is het een relatief onbekende kankersoort. Daarom organiseert het Erasmus MC deze maand de Kanker Awareness maand.   Uroloog Joost Boormans weet dat blaaskanker vaak pas in een laat stadium ontdekt wordt. Een alarmerend signaal van blaaskanker is als er bloed in de plas zit. Maar omdat vrouwen doorgaans niet opkijken van bloed in de pot, omdat het bij een normale menstruatie hoort, valt het hun pas laat op. Daarom voert het Erasmus MC de campagne: plas je bloed? Dat is niet goed.   Tahlita Zuiverloon doet onderzoek naar nieuwe behandelingen van blaaskanker. 30 tot 50 procent van de patiënten reageert namelijk niet op de gebruikelijke behandeling, waarbij de blaas wordt gespoed met een gedeactiveerde tuberculose bacterie. Via de ‘patiënt in a dish’-methode, onderzoekt Tahlita welke medicijnen wel aanslaan.   Zorgvernieuwers  Bewegingswetenschapper Ma

Het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenshap heeft een groep van Nederlandse hersenwetenschappers 21,9 miljoen gegeven om onze hersenen beter in kaart te brengen. Zij gaan onderzoeken hoe de hersenen onze spraak, bewegingen en gedachten aansturen. En hoe mensen met ernstige hersenproblemen kunnen worden geholpen. Een van de manieren om dat te doen is via implantaten in de hersenen die stroomstootjes geven. Dat klinkt als science fiction maar voor mensen met epilepsie, Parkinson, heftige depressie. Hier doet psychiater Damiaan Denys onderzoek naar aan de Universiteit van Amsterdam. Implantaten kunnen ook gebruikt worden om de hersenen uit te lezen zodat mensen met het zogeheten Locked In Syndrom weer kunnen communiceren. Dit is het onderzoeksgebied van neuroloog Nick Ramsey.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Maar de ideologie dat iedereen zo lang mogelijk thuis moet blijven wonen en daar verzorgd moet worden klinkt heerlijk, maar het heeft ook een keerzijde, want mensen die zorgmijden, verdwijnen met deze aanpak steeds meer uit beeld.   Tara Koenders, adviseur dementie bij Vilans, legt uit dat het belangrijk is om een diagnose dementie niet te lang uit te stellen. Terwijl Sjef van der Klein sociaal werker bij Contour de Twern uit Tilburg, vraagt zich af wanneer zorgmijden een probleem is en vooral voor wie het een probleem is.  Zorgvernieuwers Chirurgen vertalen de 2D-röntgenscan naar het lichaam waarop ze een operatie uitvoeren. Maar met de hologram-techniek die Annabel Groenenberg heeft ontwikkeld hoeft dat binnenkort niet meer.  Zij ontwikkelde een techniek om met een HoloLens, een soort slimme skibril, een 3D-scan van het lichaam te projecteren op het lichaamsdeel dat geopereerd gaat worden. Daardoor kan de chirurg al precies zien waar hij moet zijn voor het mes erin gaat en kan er veel nauwkeuriger geoper

Artsen zijn er om het leven van de patiënt op zijn minst iets dragelijker te maken. Maar zolang artsen de mens achter die patiënt niet leren kennen, kunnen ze onmogelijk weten hoe ze het leven van de patiënt kwalitatief kunnen verbeteren.   Daar praat ik over met Patrick Vriens, vaatchirurg bij het Elisabeth TweeSteden ziekenhuis en hoogleraar Kwaliteit van leven in de medische setting aan de Tilburg University. Hij houdt zich bezig met het beter inzichtelijk maken van wat voor de patiënt de kwaliteit van leven bepaald en hij is gefascineerd door de invloed die de gemoedstoestand van de patiënt heeft op het fysieke herstel.   Ook in de uitzending chirurg in opleiding Kelly Dreuning, die recent gepromoveerd is op de verbetering van de behandeling van liesbreuken bij kinderen. Zij ontdekte wat een verschil een kleurplaat kan maken voor de kinderen.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een dikke lip, rode ogen, jeuk, niesaanvallen, diarree en benauwdheid. Als je ooit een allergische reactie hebt gehad, laat je het wel uit je hoofd om dat was die reactie veroorzaakt ooit nog eens in je mond te stoppen.   Maar dat is nou precies wat kinderarts en allergoloog Ted Klok wél doet. Hij zegt met zijn nieuwe behandelmethode 90 procent van de allergieën te kunnen genezen.  Zorgvernieuwers  In plaats van de buik open snijden voor een operatie gebruiken we al decennia lang kijkoperaties. Patiënten lopen minder risico op infecties en kunnen sneller herstellen. Maar nu blijkt dat patiënten na zo’n kijkoperatie toch nog veel last hebben.  De ‘veredelde fietspomp’ waarmee buiken worden opgeblazen voor zo’n kijkoperatie zijn nogal verouderd, stellen onderzoekers van de Erasmus Universiteit. Zij verbeterde de fietspomp en doopten hem de Next Generation Insufflator. IDE Group Nederland gaat ervoor zorgen dat het slimme apparaat binnenkort voor alle chirurgen bruikbaar is.   See omnystudio.com/listener fo

We zien dagelijks de beelden van gebombardeerde steden, wanhopige mensen en verscheurde gezinnen. Nederland verwacht 50.000 Oekraïense vluchtelingen op te vangen. De oorlog en vluchtreis zorgen voor de nodige stress en lichamelijke problemen. Hoe is de medische en psychische zorg geregeld voor Oekraïners en andere vluchtelingen in ons land? Inge Goorts adviseur en projectleider gezondheid van statushouders bij Pharos, vertelt dat we niet moeten denken dat alle vluchtelingen getraumatiseerd zijn. De acute zorg is goed geregeld, maar veel vluchtelingen, ook Oekraïners, hebben mondzorg nodig. Maar wordt nu juist niet vergoed.  Zorgvernieuwers Jaarlijks worden er twee miljoen infuusbehandelingen gedaan. Van antibiotica tot chemotherapie. 40 procent van deze behandelingen kunnen volgens Cliff Bos, oprichter van CareXS, thuis, met Connected Infuuszorg Thuis.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Vermoeidheid, concentratieproblemen, prikkelbaarheid, hoofdpijn en piekernachten. Een burn-out is bepaald geen pretje, maar wat is het precies? Sinds de eeuwwisseling is het percentage Nederlandse werknemers met burn-outklachten opgelopen van 10 naar 17 procent en wat de naschokken van corona zullen zijn laten zich raden. Onderzoeker Karen Nieuwenhuijsen ontdekte onder andere dat elke euro die je besteedt aan preventiemaatregelen, zich elf keer terugbetaald. Waarom investeren werkgevers dan niet in preventie? Nieuwenhijsen vertelt welke concrete maatregelen werkgevers kunnen nemen. Zorgvernieuwers Internist nefroloog Martijn van den Hoogen ontwikkelde samen met zijn collega’s de SeCreT-box voor patiënten die een niertransplantatie hebben gehad of die een chronische nierziekte hebben. De box verbetert de data, zorgt voor gemak voor de patiënt en brengt de specialist dichter bij huis. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De diagnose dementie roept geen prettig beeld op. “Je verliest jezelf en elkaar” en in een vergevorderd stadium ben je veroordeeld tot het verpleeghuis waar je je dagen slijt achter gesloten deuren en tussen de plastic bloemen. Is dit de enige manier om te zorgen voor mensen met dementie of kan het ook anders? Teun Toebes en Hilde Verbeek denken van wel. Teun Toebes is verpleegkundige en hij maakt zich hard voor een meer menselijke dementiezorg. Hilde Verbeek is hoogleraar Zorgomgeving voor Kwetsbare ouderen aan de Universiteit Maastricht en zij doet onderzoek naar het effect van de zorgomgeving op het ziektebeloop. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Als de oorlog tussen Oekraïne en Rusland zich uitbreidt naar Europa, zijn zorgorganisaties potentieel target voor cyberaanvallen vanuit Rusland. Wat moeten zorginstellingen doen om zich te wapenen tegen deze dreiging? Z-CERT adviseert Nederlandse zorgorganisaties over cybersecurity, digitale kwetsbaarheden en dreigingen. Zij houden de oorlog tussen Rusland en Oekraïne nauwlettend in de gaten en zien nu welke gevolgen de digitale oorlog heeft voor zorgorganisaties. Op basis daarvan adviseren ze Nederlandse zorgorganisaties over hoe ze hun digitale veiligheid kunnen verbeteren. Directeur van Z-CERT Wim Hafkamp is te gast bij BNR Beter, samen met Tom Wolters. Wolters is ethisch hacker, onder andere als vrijwilliger bij DIVD, en vertelt in de uitzending precies wat voor aanvallen er mogelijk zijn, hoe kwetsbaarheden eruit zien en wat zorgorganisaties daaraan kunnen doen. See omnystudio.com/listener for privacy information.

In de coronatijd is de kurk enigszins op de fles gebleven, maar nu lopen jongeren weer volop het risico om ten prooi te vallen van alcohol en drugs. Jaarlijks belanden honderden jongeren op de spoedeisende hulp vanwege een alcoholverslaving.  Gemeenten kunnen hier iets aan doen. Met het IJslandspreventiemodel pakken ze alcohol- en drugspreventie duurzaam en effectief aan. Harmke Pijpers interviewt Ninette van Hasselt, hoofd alcohol van het Trimbos-instituut: ‘Leg de verantwoordelijkheid voor alcoholgebruik niet bij de jongeren zelf, maar zorg dat ze opgroeien in een veilige omgeving.’ Zorgvernieuwers  Cathelijn Tjaden promoveerde op de zogeheten ‘resourcegroepenmethode’ voor mensen met een ernstig psychiatrische aandoening. Met deze methode vormt de patiënt een groep van zorgverleners en zijn sociale netwerk, die samen de patiënt helpt bij zijn herstel. Deze methode blijkt effectiever te zijn dan de gebruikelijke zorg voor EPA-patiënten én kosteneffectief.    See omnystudio.com/listener for privacy infor