Onder Mediadoctoren

De discotheek was vroeger een plek voor gemarginaliseerde groepen: mensen van kleur en homo's. Toen disco eenmaal doorbrak, kreeg het genre een negatief karakter. Waarom is er zo neergekeken op disco, terwijl het het genre tegelijkertijd onverwoestbaar lijkt? In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over de reputatie en ontstaan van disco. Dat doen ze met Jaap Kooijman, discofan en Universitair Hoofddocent Media & Cultuur aan de Universiteit van Amsterdam. We bespreken onder andere de muziek, het vrije karakter ervan en de backlash die disco op een gegeven moment kreeg. In het interview legt muziekjournalist Job de Wit uit hoe disco is ontstaan en wat voor gevolgen dat had en in het item bespreekt mediadoctor Vincent een avondje stappen in de discotheek van vroeger. Artikel vanJaap Kooijman over disco: http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/1367549405051848

Nieuws over voedsel is verwarrend. Berichten spreken elkaar regelmatig tegen: zijn suiker, vet en zout nou goed of slecht voor je? Er is in de media veel aandacht voor de herkomst van ons eten maar verantwoord eten blijft lastig als je alle elementen meeweegt: het milieu, arbeidsomstandigheden en gezondheid. Kunnen media consumenten helpen betere keuzes te maken? In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over de rol die media spelen bij verantwoord eten. Dat doen ze samen met televisiemaker en journalist Teun van de Keuken. We spreken onder andere over verpakkingen, de rol van marketing en voedselmerken. Daarbij bediscussieren we uitgebreid de verantwoordelijkheid die journalisten dragen. In het item bespreekt redacteur Thom Aalmoes wat duurzaam eten precies is en in het interview spreken we Hidde Boersma over wetenschapsnieuws over voedsel en over gentech. Links bij deze uitzending: Hidde Boersma's documentaire over GMO's: https://vimeo.com/188913344 Vox over wetenschapsjournalistiek: https://

Nederlandse journalisten spreken niet graag over klasse, terwijl de effecten van klasseverschil overal zichtbaar zijn. Met wat we consumeren, laten we een identiteit zien en verraden we uit welk milieu we komen. Over smaak valt flink te twisten. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over klasse en consumptie. Dat doen ze samen met socioloog-in-ruste Bart van Heerikhuizen. Onderwerpen als cultureel kapitaal, opleidingsniveau, duurzaamheid en politiek komen naar voren in het gesprek. In het interview spraken we Rob Simon over doelgroepen in het festivalleven en de onderliggende tekens van klasse. Het item definieert cultureel kapitaal, de belangrijke term van Pierre Bourdieu.

Sinds reality-TV in de jaren ’90 zijn intrede maakte, is het genre alomtegenwoordig op televisie. De formats verschillen – van spelshow tot docusoap – maar het genre kenmerkt zich door een relatie met de werkelijkheid. Het zou gaan om echte mensen met echte emoties. Toch is niet alles wat je ziet echt: reality-TV kent scripts. In de tiende aflevering verwonderen de mediadoctoren zich over de echtheid van reality-TV. Reality is zo leuk om te kijken omdat de kijker zich steeds afvraagt wat er echt is. Deelnemers worden in een niet-natuurlijke setting geplaatst en er wordt veel materiaal geschoten waaruit uiteindelijk slechts een selectie te zien. De echtheid zoeken de makers in de emoties. Dit is te begrijpen vanuit het idee van confessiecultuur, waar communicatiewetenschapper Mervi Pantti onderzoek naar heeft gedaan. Vrijwel alle programma’s kennen een soort biechtmoment, waar een kandidaat ‘alleen’ is met de camera en aan de mensen thuis eerlijk vertelt hoe hij/zij alles beleeft. Dit confessiemoment kennen w

Alles wordt slimmer, via technologie die we zelf gebruiken maar ook door ontwikkelingen in de stad. In de publieke ruimte wordt de mogelijkheid om ons te tracken steeds groter. In deze aflevering verwondert mediadoctor Vincent zich over hoe tracking zich manifesteert in de stad, dit doet hij samen met hoogleraar Michiel de Lange, werkzaam bij de Universiteit Utrecht bij het departement Media- en Cultuurwetenschappen, en ook schuift Onder Mediadoctoren-student Frederique Teillers aan. We hebben het over de smart city, en welke onderdelen zoals het verkeer zich aanpast met technologische ontwikkelingen. In het interview spraken we digitaal antropoloog Dorien Zandbergen over haar documentaire Smart City: op zoek naar de slimme burger en slimme lantaarnpalen. Het item gaat in op hoe je getrackt wordt als je door het Centraal Station loopt. Een simpele wandeling blijkt digitaal nogal ingewikkeld te zijn.

De dood van sommige publieke figuren zet aan tot een massale emoties die soms lang voortduren. De weduwe van Van der Laan heeft een column in Het Parool over zijn dood en ieder jaar zijn er nog herdenkingsconcerten voor André Hazes. In deze aflevering verwonderen de mediadoctoren zich over de uiting van collectieve rouw in de media. Dat doen we samen met Irene Stengs, hoogleraar antropologie en verbonden aan het Meertens instituut. We hebben het onder andere over hoe rouw 'onsmakelijk' kan zijn, de authenticiteit van overleden figuren en de boom van Anne Frank. In het interview spraken we een handjevol mensen bij het P.C. Hoofthuis over hoe zij het overlijden van bekende mensen zoals van Der Laan hebben ervaren.[snel kijken] Het item gaat in op hoe er gerouwd werd om koninginnen Wilhelmina en Juliana en hoe dat bij Beatrix zal verlopen. Link bij deze uitzending: Boek Irene Stengs over de herdenkingscultuur rond André Hazes https://en.aup.nl/books/9789089649539-het-fenomeen-hazes.html

Nieuws is een consumptiegoed dat tegenwoordig alomtegenwoordig is en waarvoor wordt betaald met aandacht. De nieuwe vormen van commodificatie van nieuws hebben gevolgen: voor makers en voor gebruikers, maar ook voor de maatschappij. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over nieuws als handel. Dat doen we samen met Piet Bakker, emeritus lector Massamedia en Digitalisering. We spreken onder andere over de historische ontwikkeling van nieuws als handelsgoed, over de goedkoopheid van content en over het probleem van overschrijven dat nieuwsoutlet zo gretig lijken te doen. Het item gaat in op het werk van persbureaus. In het interview komt wetenschapsjournalist Maarten Keulemans aan het woord, die korte aansprekende filmpjes maakt die de Volkskrant direct op Facebook plaatst.

De ontwikkelingen in robotica gaan razendsnel en leiden tot vragen over de rol van die technologie in de wereld van porno en seks. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over seksrobots. Dat doen we met dr. Dan Hassler-Forest, Universitair Docent Mediastudies aan de Universiteit Utrecht. We praten onder andere over de verbeelding van menselijke relaties met machines in populaire cultuur. Welke zorgen zijn gepast en welke niet? Redacteuren Thom en Narin maakten een item over wat er allemaal mogelijk is met seksrobots . Redacteuren Pim en Frederique interviewden Tom Ederveen van RobotXperience over de trends en ontwikkelingen rondom robots .

Media hebben de neiging activiteiten van jongeren, waar drugsgebruik vaak bijhoort, te beschrijven als rebelse activiteiten waar niets goeds van komt. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over sensationele berichtgeving over drugs. Dat doen we samen met dr. Ton Nabben, criminoloog van het Bonger Instituut. Redacteuren Pim, Iris en Narin maakten een item over de bijnamen van verschillende drugs. Frederique en Thom interviewden Floor van Bakkum, persvoorlichter bij de Jellinek-kliniek. Hoe staan zij tegenover de berichtgeving over drugs, is die echt te suggestief? Link bij deze aflevering: Jaarbericht Nationale Drug Monitor https://www.trimbos.nl/kerncijfers/nationale-drug-monitor

Over smaak valt veel te twisten, en dat geldt ook voor schoonheid. Wat mooi wordt gevonden verschilt per persoon. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over schoonheidsidealen. Dat doen we samen met Giselinde Kuipers, hoogleraar sociologie en leider van een groot Europees vergelijkend onderzoek naar schoonheid. We praten onder andere over het verschil tussen mooi en aantrekkelijk. Tussen Westerse landen blijkt er weinig verschil te zijn, maar tussen klassen juist wel. Hoe maakbaar zijn schoonheidsidealen? Er is een interview met fashion-activist Janice Deul over diversiteit in de mode en een item over de hippe onderklasse. Link bij deze uitzending: Onderzoeksproject 'Towards a comparative sociology of beauty: The transnational modelling industry and the social shaping of beauty standards in six European countries' http://www.sociologyofbeauty.nl/

Onze podcast namen we altijd op bij Salto Studio’s. In 2018 gaan we op eigen benen staan en met eigen apparatuur aan de slag. Dit is een testuitzending, waarin we daarmee oefenen. Niet alles is helemaal goed gegaan (er heeft maar één microfoon opgenomen) maar zonder falen is er geen vooruitgang. We gebruiken deze gelegenheid om ons te verwonderen over het ontstaan van Onder Mediadoctoren. Redactieleden vertellen over waarom zij zich bij ons aansloten en over onze werkwijze. In de zin is deze aflevering een beetje een how-to-make-a-podcast.

Nederland worstelt nog steeds met haar koloniaal verleden. De meeste geschiedenisboeken vertellen daar vooral over vanuit het perspectief van witte Nederlanders, waarbij er makkelijk over zwarte bladzijden heen gestapt wordt. Dat geldt ook voor de media, zowel fictie als journalistiek. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over de verbeelding van ons koloniaal verleden. Dat doen we samen met Pamela Pattynama, emeritus hoogleraar Koloniale en Postkoloniale Literatuur- en Cultuurgeschiedenis. Eerder werd er vooral nostalgisch teruggekeken naar Indië. Inmiddels is dat vertoog omgeslagen in reflectie op schuld. We hebben dan ook veranderende ideeën over kolonialisme, waarbij verschillende groepen op verschillende manieren hiernaar kijken en hier aandacht voor vragen. Het is daarbij belangrijk om op te merken dat ook mensen uit de voormalige koloniën geen homogene groep zijn. Redacteuren Thom en Pim maakten een item over perspectieven op het oosters deel van het Nederlands koloniale rijk en he

"De samenleving is het speelveld van de creatieve professional", zo stelt ClickNL - een speciaal overheidsorgaan ter bevordering van de creatieve industrie. In een tijd vol transities, verandert de manier waarop de professional werkt en samenwerkt. De creatieve industrie is de sector die allemaal hippe termen samenbrengt en waar veel vertrouwen in wordt geplaatst. Maar wat houdt dat eigenlijk in en hebben we er iets aan? In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over creatieve industrie als topsector. Dit doen wij samen met Koos Zwaan, associate lector bij de Hogeschool InHolland en gespecialiseerd in innovatie, productie en receptie van popmuziek en nieuwe media. We praten onder andere over broedplaatsen en verdienmodellen. Redacteur Thom Aalmoes neemt ons mee naar de geschiedenis van de Beeldende KunstenaarsRegeling.

Het is alweer vijf jaar geleden dat PSY de wereld veroverde met zijn hit Gangnam Style. Door deze nummer 1 hit maakten Europa en Amerika op grote schaal kennis met Koreaanse popmuziek, afgekort: K-pop. Maar wat verklaart de populariteit van K-pop? En is dit een voorteken dat onze populaire cultuur niet meer zo gedomineerd zal worden door het Westen? In deze aflevering verwonderen de mediadoctoren zich over K-pop. Dit doen zij samen met Reza Kartosen-Wong, docent mediastudies aan de Universiteit van Amsterdam en vorig jaar gepromoveerd op een proefschrift getiteld Young Asian Dutch constructing Asianness: Understanding the role of Asian popular culture. In het item gaan Pim & Linda in op wat K-pop. Narin interviewde Natasja van Knippenberg, beheerder van een online fanclub en oprichter van Stichting Promotie Koreaanse Cultuur, en vroeg haar naar haar ervaringen.

Wetenschap moet uit de ivoren toren. 'Moeilijke' onderwerpen worden op 'simpele' manieren uitgelegd aan het grote publiek: in vlogs, op festivals en via podcasts. In deze aflevering verwonderen de mediadoctoren zich over popularisering van de wetenschap. Wij doen dit samen met Marc van Oostendorp, taalwetenschapper verbonden aan het Meertens Instituut. We bespreken wat popularisering omvat, wat je kwijt raakt door popularisering en wat het nut ervan is. Folkert en Thom spraken met Jim Jansen, hoofdredacteur van de Nederlandse New Scientist. In het item laten Linda, Pim en Thom zien hoe makkelijk het is om ‘Science’ aan te schaffen.

Om de zoveel tijd verschijnt er een reguliere media een bericht dat dit jaar echt het jaar van de podcast gaat worden. Die doorbraak komt steeds maar niet: podcasts zijn een nicheverschijnsel. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over de vraag waarom niemand naar podcasts luistert. Dit doen wij samen met Folkert Coehoorn, die zijn masteropleiding Film- en televisiewetenschap afrondde met een onderzoek naar podcasts. In het item gaat Narin in op wat een podcast inhoudt. Daarna bespreken we de verhoudingen tussen amateur podcastmakers en makers vanuit grote organisaties, of er geld mee wordt verdiend en wat de toekomst van podcasts zal brengen. In het interview vroegen Linda en Sebastiaan Chris Bajema naar zijn ervaringen als podcastmaker.

2009 was het jaar van de initiatieven die tegenwicht moesten bieden aan de vermeende overheersing van links in de media. Uit GeenStijl kwam de omroep Powned voort; de Telegraaf startte WNL en ook De Dagelijkse Standaard - nu wel eens de Nederlandse Breitbart genoemd - kwam online. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over rechtse journalistiek. We doen dat met Nico Kussendrager, voormalig docent aan de School voor Journalistiek. Linda en Folkert interviewden Mark Koster, werkzaam bij quote, over zijn visie op rechtse journalistiek. In het item duiken Thom en Narin in de geschiedenis van de telegraafrellen en laten zien dat vroeger de rollen anders verdeeld waren.

Als we de media mogen geloven is mannelijkheid in crisis. Wat is een echte man en hoe zijn verwachtingen rondom mannelijkheid veranderd? De Mediadoctoren verwonderen zich deze aflevering over mannelijkheid. Dit doen we samen met socioloog Mattias Duyves. We bespreken het concept ‘hegemonische mannelijkheid’ en achterstelling van mannen. In het item duikt redacteur Thom Aalmoes in de wereld van The Red Pill. In deze community wordt geloofd dat mannen in opstand moeten komen tegen de onderdrukking door vrouwen. Iris Verhulsdonk en Narin Esmaeel spraken met Job de Vrieze, journalist en coauteur van het boek De Karakterman.

Online kunnen doelgroepen heel specifiek gedefinieerd worden en worden reclames ‘gepersonaliseerd’. Schuilt hierin een privacy gevaar of is zulke persoonstargeting juist een uitkomst omdat je zo niks geschoteld krijgt waar je niet op zit te wachten? In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over online persoonstargeting. Dit doen we samen met dr. Sophie Boerman, universitair docent Persuasieve Communicatie. We bespreken in welke mate adverteerders kunnen inzoomen op jou als consument, of reclames altijd als zodanig worden herkend en welke rol ethiek hierbij speelt . Redacteuren Thom Aalmoes en Folkert Coehoorn maakten een item over microtargetting. Ze laten zien welke informatie sites voor handen hebben en wat ermee wordt gedaan. Redacteuren Narin Esmaeel en Sebastiaan van de Poll gingen op bezoek bij Bits of Freedom, de digitale burgerrechten-organisatie, en interviewden David Korteweg over privacy.

Van het orakel tot Yoda, van Maya Angelou tot Galdalf: de media staan bol van de wijze personen. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over de constructie van wijsheid. Ze doen dit samen met prof. dr. Mieke Bal, oud-hoogleraar theoretische literatuurwetenschap en film- en videokunstenaar. We bespreken voorbeelden uit populaire cultuur en journalistiek, en bevragen wat het maakt dat deze als wijs gekenmerkt worden. In het item tonen redacteuren Folkert Coehoorn en Pim Prins een selectie van andere vormen van wijsheid die overgebracht worden in films. Zo bespreken ze het veel voorkomende personage van een wijze mentor zoals Mufassa in de Lion King tot aan Brian Griffin in Family Guy.

 Redacteur Thom Aalmoes interviewde filosoof, journalist en publicist Coen Simon over de verbeelding van filosofische wijsheid in de media.